خیلیها مراقبت از پوست را صرفا به مراقبت از پوست صورت محدود میکنند و از توجه به پوست بدن خودشان غافل میشوند. شاید برایتان عجیب باشد ولی این یک واقعیت است که گاهی اوقات، مراقبت از پوست بدن میتواند فرد را از چنگال مرگ نجات دهد. بعضی از سرطانهای بسیار مهاجم پوست مانند ملانوم بدخیم گاهی در قسمتهای کاملا پوشیده بدن مانند پوست ناحیه پشت به وجود میآیند و اگر از پوست تنه خودمان غافل باشیم، ممکن است این ضایعات خطرناک را که تشخیص زودرس آنها میتواند درمان را سادهتر کند، نشناسیم و دچار مشکل شویم. این هفته در صفحه «زیبایی» به چند توصیه اساسی برای مراقبت از پوست بدن میپردازیم….
«جهت دیدن تصویر کامل روی تصویر کلیک کنید»
۱) مواظب باشید پوستتان خشک نماند:
یکی از شایعترین مشکلاتی که پوست افراد را درگیر میکند، خشکی پوست است. این مساله به خصوص در افراد مسن نمایانتر است و به کرات موجب خارش پوست میشود. افرادی که زمینه آلرژی پوست دارند نیز به طور شایع دچار خشکی پوست شده و در فصول سرد دچار اگزمای پوستی میگردند. توصیه میشود که در فصول سرد سال افراد از استحمام مکرر و شستشوی بدن با صابونهای ناملایم پرهیز نمایند. مصرف لیف و کیسه را در سنین بالا به هیچوجه توصیه نمیکنیم. افرادی که از مشکل خشکی پوست رنج میبرند باید از صابونهای ملایم با PH خنثی یا اسیدی و یا از پنها استفاده کنند. پس از استحمام در حالی که هنوز در محیط مرطوب حمام قرار دارند توصیه میکنیم که از کرمها یا لوسیونهای مرطوبکننده بدن استفاده کنند تا از تبخیر رطوبت پوست جلوگیری شود. حرارت آب مصرفی برای استحمام نیز بهتر است خیلی داغ نبوده و ملایم باشد. بعضی از کودکان که مبتلا به اگزمای سرشتی هستند جهت تخفیف خارش از آب داغ استفاده میکنند و این مساله موجب تشدید خشکی پوست و درنهایت خارش و اگزمای آنها میشود.
۲) خطر نور آفتاب و سولاریوم را جدی بگیرید:
اگر پوست افرادی را که عادت به آفتاب گرفتن در سواحل را دارند مشاهده کرده باشید، متوجه خواهید شد که پوست آنها به شدت دچار آسیب شده، به طوری که پوست نازکتر شده و اصطلاحا آتروفیک میشود. دچار لکهای متعدد شامل کک و مک و لنتیگوهای آفتابی شده و درنهایت خطر بروز سرطانهای مختلف پوستی در آنها افزایش مییابد. پوست این افراد به سرعت دچار پیری ناشی از اشعه فرابنفش شده و ظاهر پوست چند سال از آنچه باید باشد، پیرتر به نظر خواهد رسید و دچار چین و چروک زودرس میشود. افراد باید بدانند که عامل اصلی پیری زودرس ناشی از اشعه فرابنفش آفتاب، شامل اشعههای فرابنفش A و B است و از این اشعهها در سالنهای برنزهسازی نیز استفاده میشود. پس سولاریوم نیز همان خطرات نور آفتاب برای پوست بدن را دارد و حتی میتواند خطرناکتر باشد. ثابت شده است افرادی که به صورت عادتی از سولاریوم برای برنزه کردن پوست خود استفاده میکنند بیشتر از افراد عادی در خطر ابتلا به سرطانهای پوست به ویژه ملانوم بدخیم هستند. اگر برای تفریح و ورزش قصد دارید در فضای غیر مسقف آبتنی و شنا کنید، مصرف ضدآفتاب برای پوست بدن خود را فراموش نکنید. بهتر است از برنزه کردن پوست خود توسط سولاریوم به طور کلی صرفنظر کنید.
۳) برای شناسایی ضایعات پیش بدخیم و بدخیم، پوست بدنتان را معاینه کنید:
همانطور که در ابتدا گفتم، بعضی از سرطانهای پوستی علاقه به ایجاد در پوست تنه دارند و به خصوص نواحی پوشیده که غیرقابل مشاهده توسط خود فرد است از این نظر حایز اهمیت میباشند. به عنوان مثال ملانوم میتواند در پوست ناحیه پشت کتف یا پشت کمر و یا حتی روی پوست باسن پدیدار شود. این سرطان به صورت یک لک تیره و معمولا شیار پررنگ نمایان میشود و پیشآگهی بسیار وخیمی دارد. تشخیص زودرس این سرطان بسیار مهم است و لذا هر گاه ضایعه مشکوکی در پوست تنه پیدا کردید مراجعه به متخصص پوست را فراموش نکنید. عادت کنید ماهی یک بار پوست نواحی غیرقابل مشاهده خود را توسط دیگران یا پزشک معاینه کنید.
۴) نوع پوستتان را بشناسید و محصولاتی متناسب با نوع پوستتان انتخاب کنید:
اولین قدم در حفظ لطافت و شادابی پوست و مراقبت از آن شناسایی نوع پوست است. متخصصان پوست، پوست را به ۵ نوع تقسیم میکنند که هر یک از انواع آن نیازمند نوعی نگهداری خاص است.
▪ پوست نرمال(طبیعی): این نوع پوست نرم و لطیف بوده و منافذ آن بسیار ریز است، جوش ندارد و یا تعداد جوشها به قدری اندک است که به چشم نمیآید. بهاین نوع پوست اصطلاحاً مخملی گفته میشود.
▪ پوست چرب: دارای منافذ بزرگ با حالتی براق، بهویژه در بخشهایی چون صورت و بهطور شاخص پیشانی، بینی و چانه، پشت، بازوها و سینه است. تعداد جوشهای آن زیاد و اغلب نیازمند درمان است.
▪ پوست خشک: این نوع پوست منافذ بسیار ریزی داشته و کاملاً خشک است کهاین خشکی به ویژه در گونهها، بازوها، پاها، سینه و شکم به وضوح دیده میشود. قرمزی بیش از حد پوست که گاه با خارش همراه است، از ویژگیهای بارز پوستهای خشک است.
▪ پوست ترکیبی: در این نوع پوست، نواحیای چون پیشانی، چانه و بینی چرب و گونهها خشک است. بازوها ممکن است خشک یا چرب باشند.
▪ پوست حساس: ممکن است خشک یا چرب باشد که در هر دو صورت با ویژگیهایی چون قرمزی، خارش و سوزش مشخص میشود. سطح پوست اغلب دارای لکههای قرمز است که جوشهای ریزی نیز در سطح این نواحی دیده میشود. این جوشها آکنه نیست، بلکه ناشی از حساسیت بیش از حد پوست به ویژه به آب و هوا یا مواد پاک کننده یا آرایشی است.
اکنون پس از تشخیص نوع پوست و ترجیحاً با مشورت پزشک، نگهداری از پوست علمی و دقیق خواهد بود اما نکته حایز اهمیت اینکه در بعضی مواقع جنس پوست صورت با بدن متفاوت است، از این رو لازم است نوع پوست بدن و صورت به طور مجزا شناسایی شود.
۵) هر روز پوستتان را خوب پاک کنید و شستشو بدهید:
تنوع انواع صابونها و لوازم آرایشی بهداشتی به ویژه انواع پاک کنندهها نباید باعث سردرگمی و انتخاب نادرست شما شود. برای پاک کردن و تمیز کردن پوست، توجه به دو نکته ضروری است، اول اینکه برای پاک کردن آرایش صورت به هیچ وجه نباید از صابون استفاده کرد و دوم اینکه، برای هر نوع پوست، نوع صابون ویژهای نیاز است. ازاین رو برای پاک کردن صورت استفاده از پنبه آغشته به کرم یا دستمالهای آرایشی پاک کن استاندارد و بدون الکل توصیه میشود. فراموش نکنید که پنبه یا دستمال را به آرامی روی صورت بکشید. اگر از پاک کنندههای محلول استفاده میکنید، لازم است بسته به نوع پوست، پاک کنندهای را انتخاب کنید که معمولاً برای پوستهای چرب از انواع کم چربی که بخش آبی پاک کننده بیشتر باشد، استفاده میکنید و برای پوستهای خشک بر عکس. اکنون پس از پاک کردن پوست با استفاده از آب گرم و صابون- صابون متناسب با نوع پوست- صورت را شستشو داده و سپس بلافاصله با آب سرد، صورت را بشویید تا منافذ پوست که در اثر شستشو با آب گرم باز شده بودند، مجدداً بسته شده و به حالت طبیعی باز گردند.
۶) از کِرِمها و لوسیونهای تقویتکننده پوست استفاده کنید:
بهبود بخشیدن پوست و تقویت آن با استفاده از ترکیباتی به نام «بهبوددهنده» است. بهبوددهندهها نه تنها باعث بهبود و بازسازی پوست میشوند، بلکه باعث از بین رفتن بقایای آلودگی سطح پوست میشوند و در واقع کار پاک سازی را تکمیل میکنند.برای انتخاب بهبوددهنده نیز به نوع پوست توجه کنید. برای پوستهای چرب یا خیلی چرب، بهبوددهندههای بدون چربی و برای نوع خشک، بهبوددهندههای چرب نیاز است. برای پوستهای چرب و خیلی چرب میتوان از بهبوددهندهها برای بهبود پوست بدن نیز استفاده کرد
دکتر مریم یوسفی
متخصص پوستومو
روزنامه سلامت ( www.salamat.ir )