کلاس پنجم – ششم دبستان بودم یک معلّم مسن برای درس فارسی داشتیم که کتاب فارسی را میخواند و با آب و تاب برایمان تعریف میکرد خدایش بیامرزد، آلان هر وقت می خواهم قیافه شان را تجسّم کنم سیمای مرحوم مهندس بازرگان نظرم مجسّم می شود چون هم سن وسال وهم تیپ ایشان در زمان نخست وزیریشان بود مثل ایشان شوخ طبع و خوش صحبت بودند و یک کلاه شاپو همیشه بسرداشت که در مدرسه کلاه از سر برمی داشت و سر تاس و موهای کم پشتش معلوم میشد با کت و شلوار تیره و کراوات قرمز رنگ با گره ریز، و همشه با مثال هایی از گلستان سعدی و مثنوی مولوی یا اشعار آموزنده دیگر که از بر می خواند و ما را نصیحت می کرد و اغلب این شعر را از مرحوم ایرج میرزا برای ما می خواند: ابلیس شبی رفت به بالین جوانی…. و گفت من فرشته مرگ هستم یا باید بامن بیایی یا خواهرت را شکنجه کرده و یا پدر پیر خود را بکشی و یا دو سه جام شراب بنوشی جوان دیده که تقاضای اوّل که غیر ممکن است کتک زدن به پدر و خواهر هم نامردی است پس آسان ترین راه نوشیدن چند جام شراب است وقتی این کار را کرد و مست شد…. هم خواهر خود را زد و هم کشت پدر را…. و نتیجه میگرفت که مشروبات الکلی مادر همه فساد هاست.
یا مطلبی از حضرت مولانا برایمان میخواند که شبی درویشان در کاروانسرایی وارد شدند چون تاریک بود و جایی را نمی دیدند فیلی در آنجا ایستاده بود هرکس به جایی از فیل دست میزد و چیزی می گفت یکی به پایش دست زد و گفت یک ستون اینجاست و دیگری به خرطومش دست کشید و گفت یک دودکش اینجاست و سوّمی به گوشش دست مالید و گفت یک باد بزن اینجا نصب است الی آخر ولی چون چراغ آوردند دیدند که نطرشان درست نبوده و همه فیل را دیدند و میگفت که از ظاهری چیزی و از گفته های مردم نباید قضاوت کرد تا با چشم خود چیزی را ندیدید در مورد آن چیز قضاوت نکنید.
یا برای ما شعری در تابلو جهت تبریک عید نوشته بود و ما آن شعر را یادداشت کرده بودیم و برای همدیگر به مناسبت عید نوروز می فرستادیم و شعرش این بود:
تو را فیروز فرخ باد این نوروز سلطانی دلت خندان لبت شادان در این عید نیاکانی
منت در عید جمشیدی کنم تبریک تقدیمی که اقبال تو سعد آید در این آیین ایرانی
الی آخر……………….
یا این شعر را که منصوب به ناصرخسرو است برای ما می خواند و معنی میکرد که چند بیت آنرا باختصار می آورم:
روزی زسر سنگ عقابی به هوا خواست وندر طلب طعمه پرو بال بیاراست
……………………………………. …………………………………….
ناگه زکمین گاه یکی سخت کمانی تیری زقضا و قدر انداخت برو راست
……………………………………. …………………………………….
چون نیک نظر کرد پر خویش درو دید گفتا زکه نالیم که ازماست که برماست

یا آن شعر معروف عقاب را از دکتر پزویز خانلری می خواند و برای ما تفسیر می کرد
گشت غمناک دل و جان عقاب چو از او دور شد ایّام شباب
الی آخر و صدها اشعار دیگر

ایشان از رود پشت به کپورچال میآمد و تعریف میکرد زمانی که در رشت درس می خواندند و آخر هفته ها به رودپشت برمی گشتند می گفت یک وقت نیمه های شب بود که به رود پشت رسیدم (رودپشت در چند کیلومتری کپورچال به طرف جادّه رضوانشهر است) وقتی از اتوبوس پیاده شدم دیدم ماه در نیآمده و هوا خیلی تاریک است ولی در فاصله حدود صد متری من مردی بلند قد با لباس سفید و دستهای بلند که تا زانوانش می رسید به من علامت می داد که مستقیم به طرفش بروم من اعتقاد به زنده شدن مرده ها و ظاهر شدن ارواح یا جن و پری نداشتم ولی انگار که مسخ شده باشم به طرفش رفتم البته مسیر من هم به همان طرف بود وقتی نزدیکتر شدم بیشتر علامت داد که تندتر بروم و من اطاعت کردم باز که نزدیکتر شدم دیدم به این طرف و آن طرف نیز اشاره می کند کمی مکث کردم و داد زدم به سمت دیگری بروم؟ که علامت داد معطل نکن مستقیم جلو بیا و من تندتر رفتم وقتی به نزدیکش رسیدم داشتم از ترس غالب تهی میکردم که دیدم اسب سفیدی در حال چریدن است و دمش را جهت راندن پشه ها به طرف بالا و پایین و گاهی به طرفین تکان می داد چون من ترسیده بودم به ذهنم میرسید که مرا صدا میزند و می گفت که از هیچ چیز نباید ترسید وقتی بترسی ذهنت صداهای مختلف هم می سازد و چنین می شود چون من در خیالم این صدا ها را می شنیدم و به او جواب میدادم. و بچّه ها را با این مثال ها میخنداند و از کسالت در میآورد
من این شعر را که نمیدانم از کدام شاعر است تقدیم روح بزرگش میکنم:
زندگی صحنه یکتای هنرمندی ماست
هرکسی نغمه خود خواند واز صحنه رود
صحنه پیوسته بجاست
خرّم آن نغمه که مردم بسپارند بیاد
خداوند بیامرزدش و قرین رحمت خویش فرماید.

.

نویسنده: آقای ولی الله پورقلی کپورچالی
منبع: سایت کرکان بندرانزلی