ی مَنَ لِس : اِی مَن یمعنی یک مَن (سه کیلو) که نام نوع دیگری از انواع چوب دستی ها است . دلیل این نامگذاری ، سنگین بودن این نوع چوب دستی است . از این چوب دستی در جنگها و درگیری ها بعنوان سلاح سرد استفاده می کردند و گویا سربازان تالشی در جنگ ایران با یونان از این نوع چوب دستی استفاده می کردند . به دلیل صاف و لیز بودن چوب دستی ، جنگجویان و مبارزان تالشی به قسمت بالا و دستگیره آن مقداری پارچه می پیچیدند تا هنگام مبارزه لِس از دستشان لیز نخورد و هم چنین بعضی ها سر چوب دستی را سوراخ کرده و بند محکمی را به آن انداخته و هنگام درگیری دست خود را از داخل بند رد می کردند تا با اطمینان بیشتری وارد صحنه نبرد شوند . ضمناً گفته شده تالشان در هنگام در گیری چوخای پشمی و شال خود را دور ساعد و بازوی دست چپ خود محکم می پیچیدند تا در هنگام حمله دشمن آن را بعنوان سپر جلوی ضربات چوب دستی طرف مقابل بگیرند و ضربات دشمن را دفع کنند .
چوب دستی نازک و بلند را دسته لِس و کلفت و کوتاه را اِی مَنَ لِس می گویند .
طریقه ساخت لِس بسیار مهم است :
ابتداء چوپانان شاخه مورد نظر را در میان درختان جنگلی انتخاب کرده و با داس بطور استادانه برشهای منظمی را روی آن ایجاد کرده تا برای سال بعد محل برشها رشد اضافی کرده و در قسمت پایین لِس بطور خاصی برآمدگیهایی ایجاد شود که این امر هم باعث زیبایی و هم محکم بودن لِس می شود . سال بعد شاخه مورد نظر از درخت قطع شده و در اندازه مورد علاقه برش داده میشود و روی شعله آتش داغ و بریان می شود تا پوست آن کنده شود . سپس چوب دستی را زیر خاکستر داغ و یا پهن گاو و یا در زمین باتلاقی در داخل گِل قرار می دهند تا رنگ قرمز مخصوص خود را پیدا کند . اگر لیس کج شده باشد آن را به چوب راست و محکمی می بندند تا صاف شود . دامداران خوش سلیقه برای برّاق شدن چوب دستی خود هر چند وقت یکبار مقداری کره طبیعی یار روغن دمبه را با دست و محکم به لیس خود می مالند که این امر باعث زیبایی ، شفافیت و ماندگاری بیشتر چوب دستی می شود . لِس پدران و پدر بزرگها یکی از اشیاء به یادگار مانده برای فرزندان است و چنین میراثی دهها سال بعنوان تحفه ای ارزشمند در خانواده ها نگهداری می شود .

.
منبع پره سر تالش ایران، تالش دیار ناشناخته ها، عکس از نت
جمع آوری و تنظیم: عاکف معززلسکو