رشت در قدیم دارای دو بازار بود که یکی “باربندان”یا “باربند محله” ودومی “ساروق بندان “نام داشت.
“باربندان” در نقشه امروزی از حوالی پل عراق،در حد فاصل دبیرستان شاهپور(بهشتی) تا نزدیکی رودخانه صیقلان رودبار و از سویی تا حدود ساغریسازان امتداد داشت ،بازار مزبور که به بازار “ساغریسازان “نیز شهرت داشت وامروزه به صورت یک بازارچه درآمده ،برطبق شواهد موجود،از بازارهای اولیه شهر رشت در عهد صفویه بوده است.
بازار دوم “ساروق بندان”که در مرکز شهر واقع بود،در حدفاصل خیابان سعدی کنونی تا میدان صیقلان قرار داشت ومرکز معامله کالاهایی بود که بین ایران و روسیه مبادله می گردید.بازار مزبور مرکز داد و ستد ومحل مبادلات امتعه ای بود که بصورت “بقچه های ابریشم”یا کالاهای دیگر،به ساروق “پارچه بسته بندی”زده میشد وآماده صدور به دیگر نواحی میگردید.
رشت در زمان شاه عباس اوایل قرن ۱۷ از رونق خاصی برخوردار شد.
چون از یک طرف بازار مرکزی معامله ابریشم وچای وبرنج گیلان بود واز طرف دیگر بار انداز صادرات و واردات کشور و به همین دلیل بسیاری از تاجران ایران در رشت تجارت خانه باز میکردند مقیم همین شهر میشدند وتشکیل خانواده میدادند .
معمولان این تاجرها هم از تبریز ویزد وهمدان وبهبهان کاشان بودند که هنوز هم بازماندگانشان در رشت زندگی میکنند.مثل خانواده کسرائییان (ازکاشان) خشکبارچی(از همدان)تربیت وکتابچی وبلور چی (از تبریز )وکشاورز (از یزد)از جمله خانواده هایی بودند که هنوز ساکن رشت هستند وهمینطور دیگر قوم هایی از ارمنیان یهودیان و حتی یونانیان که هنوز در رشت زندگی میکنند.
رشت در آیینه تاریخ
گردآورنده افسانه امانی
تصویر شعبه ای از تجارت خانه قدیمی برادران تومانیاس(تومانیان)در رشت
سال ۱۸۹۰ میلادی.۱۲۶۹شمسی
عکاس هوتس هلندی