کوچصفهان وگیسوم:
پس از طی دو فرسخ، به قریه ی بزرگی می رسند موسوم به کوچصفهان، در آن قریه، بازار آجری بسیتر خوبی واقع است. بعد از قطع سه فرسخ از قریه مزبور، به سفید رود نی رسند که در طرف راست آن قریه گیسوم است و در او نیز یک بازاربزرگی واقع است.

لاهیجان:
لاهیجان در ۵ فرسخی رشت واقع و امتداد راه آن به طرف مشرق و مشرق به جنوب است، این راه در میان جنگل است و از اکثر نهرهای بزرگ میگذرد. در فصل زمستان از آن جا نمی توان گذشت، الا به صعوبت و زحمت های بسیاتر، زیرا که در آن ایام، گل و باتلاق زیاد درآن راه می شود. لاهیجان مشتمل است از ۹۸۵خانه، بسیار شهر مقبول و خوبی است. بازار بسیار بزرگ و پاکیزه دارد، تجارت ابریشم در آن جا بسیار می شود. حاکمی که بر آن شهر مشخص شده است، میرزا محمد علی خان است و الحق، مشارالیه از جمله ی اشخاص کامل با حساب و با انصاف و آدم معقول   بی اجحاف است و اذیت او به هیچ وجه به رعایا نمی رسد. در طرف جنوب و شرق آن ، کوههای کوچک پردرخت خرم و باصفایی است و بالای یکی از آن ها، یک عمارت خالی بوده است، ولی اکنون خراب وویران شده است.

راه شاه عباسی:
پس از حرکت از لاهیجان، یک رشته کوهی در طرف راست راه واقع است که کل آن درخت و جنگلی است. راهی که محل عبور است، مرحوم شاه عباس  سنگ فرش کرده و در ابتدا بسیار خوب و محکم ساخته بوده است، ولی این اوقات، به طوری خراب شده  است که عبور از آن کمال اشکال را دارد.

لنگرود:
رود لنگرود، به فاصلهی نیم فرسخ از همان راه شاه عباس ساخته است، به طرف چپ واقع است و بعد از طی دو فرسخ، به امتداد مزبور کمی به جانب شمال منحرف شده، پس از قطع ربع فرسخ، شهر لنگرود واقع است. لنگرود شهری است کوچک و قسنگ و رودخانه اش از میانش می گذرد ویک پل سنگی بسیار محکمی دروری آن رود، در طرف جنوب شهر ساخته اند.  در تابستان به علت کمی آب، کشتیرانی به سختی صورت می گیرد.

راه لنگرود به رودسر
پس از گذشتن از لنگرودباید عبور نمود از راهی که در میان جنگل است و جمیع آن ها گل و باتلاق است. عبور سواره، از آن جا نهایت صعوبت را دارد، چنانچه سوار بخواهد مراقب است شود که در گل فرو نرود درخت و شاخه ی جنگل که در جلو ی راه است، به صورت و چشم او آسیب و اذیت می ینماید. هرگاه متوجه ی شاخه و درخت شود و صورت را محافظت کند، اسب به گل فرو می رود و سوار را پرت می نماید.
بوهلر از سه رودخانه، به نام های شلملن رود، ولیسه و کیارود در سر راه لنگرود به رودسر نام می برد که به هم متصل می شوند به دریا می ریزند.

رودسر:
قصبه ای است معمور، به فاصله ی ثمن فرسخ به دریا واقع شده است و در میان آن میدانی است به شکل اهلیلجی که اطراف آن بازاربسیار خوبی است، مرکب از کسبه ی معتبر.

شیرارود:
پس از حرکت از رودسر، به شیرارود میرسند که قدری از طرف شمال قریه ی مزبور(رودسر) داخل دریا میشود.

سیاه کله رود:
از این نقطه، بعد از طی سه فرسخ و نیم راه از کنار دریا، می رسند به قریه سیاه کله رود، قریه ی  مزبور در میان جنگل به فاصله ی نیم فرسخ از دریا واقع است و این قریه از قرای محال رانکوه است.

رودهای منطقه:
در طول اه رودسر، چند رودخانه به نام های پالارود، گزاف رود، لرزجان و خشکه رود قرار دارد که حتما باید از آن ها عبور کرد.

آب گرم:

بعد از طی چهار فرسخ از قریه مزبور(سیاه کله رود) به طرف مشرق، در میان جنگل به فاصله نیم فرسخ از دریا آب گرم واقع است و آب آنجا بسیار مفید و نافع و مشهور است. اشخاص زیاد به جهت رفع بعضی از امراض به آن جا می روند.

برگرفته از کتاب: گیلان در سفرنامه سیاحان خارجی

گردآورنده : خانم مریم واقف

منبع:سایت کرکان بندرانزلی www.karkan.ir