موقعت جغرافیا یی پره سر
بخش پره سر . در مغرب و شمال شهرستان رضوانشهر قرار دارد. از شمال به بخش اَسالِم (در شهرستان طوالش )، از جنوب به بخش مرکزی شهرستان رضوانشهر و شهرستان ماسال ، از مشرق به دریای خزر و از مغرب به شهرستان خلخال محدود می شود و مشتمل است بر دو دهستان به نامهای دیناچال و ییلاقی اَردِه و شهر پره سر.
وشش گیاهی پره سر مشتمل است بر درختان توسکا، اوجا، افرا، مَمرز، شمشاد، گردو، نمدار، راش ، درختان پهن برگ نواحی کوهستانی و جنگلی ، و گیاهان دارویی نظیر گل گاوزبان ، بارهنگ ، ثعلب ، گل خطمی ، پونه ، کاسنی ، وَن ، غاز ایاقی و مازو ؛ حیات وحش آن شامل شغال ، گراز، روباه ، سمور و خرس است . این ناحیه زیستگاه طبیعی پرندگانی چون قرقاول ، چکاوک ، غاز و مرغابی وحشی است .
اهالی پره سر عمدتاً به کشاورزی ، باغداری ، دامداری و پرورش زنبور عسل اشتغال دارند. محصول عمده آن برنج و دیگر محصولات مهم آن گندم ، جو، نباتات علوفه ای و میوه هایی مانند ازگیل و گلابی و سیب است . صادرات این بخش برنج ، میوه ، عسل ، ماهی ، صنایع دستی چوبی ، گلیم و جاجیم است (سازمان جغرافیائی نیروهای مسلح ، ج ۱۵، ص ۱۰۴). ایجاد کارخانه و کارگاههای چوب بری و نجّاری و تولید فرآورده های چوبی زمینه اشتغال روستاییان بخش پره سر و نقاط دیگر را فراهم آورده و از مهاجرت آنان به شهر کاسته است .آب کشاورزی از طریق رودخانه و آب آشامیدنی از چاههای عمیق و نیمه عمیق از طریق لوله کشی تأمین می شود (سازمان جغرافیائی نیروهای مسلح ، همانجا). راه اصلی رضوانشهر ـ هشتپر از مشرق این بخش می گذرد.
گویش اهالی منطقه
بیشتر سکنه بخش پره سر با گویش طالشی و گیلکی و بعضی از روستاییان به زبان ترکی سخن می گویند. اکثر مردم آن سنّی شافعی و عده ای دیگر شیعه اند. اثار تاریخی پره سر بقعه سلطان برزکوه در قله برزکوه و سفیدمسجد یا اسپیه مزگت که قدیمترین مسجد منطقه ییلاقی اَرده و پره سر است و گچ بری و کتیبه ای به خط کوفی دارد (پوراحمد جَکتاجی ، ص ۵۷۰؛ رهنمایی ، ص ۴۶۸).
بر اساس تقسیمات کشوری در ۱۳۵۵ش و ۱۳۶۵ش ، پره سر از دهستانهای بخش طالش دولاب بود و در شهرستان طالش قرار داشت و بر اساس آخرین مصوبات وزارت کشور (ایران .وزارت کشور. معاونت سیاسی واجتماعی ، ص ۵۰)، بخش پره سر در ۱۳۷۶ش در شهرستان رضوانشهر تشکیل شد.
شهر پره سر ، مرکز بخش پره سر. در ارتفاع پانزده متری از سطح دریا، بر سر راه کناره جنوب غربی دریای خزر، در مسیر راه بندر انزلی ـ آستارا قرار دارد ۱۳۷۵ش. حداکثر دمای آن در تابستان ْ ۳۴، حداقل آن در زمستان ْ ۳-، و میانگین بارش سالانه آن ۱۰۰ ، ۱ میلیمتر است . در مغرب شهر، کوههای گیلَنج هونی و هفت هونی قرار دارد. رودهای متعددی از این کوهها سرچشمه می گیرد و اراضی پیرامون شهر را آبیاری می کند. مهمترین آنها دیناچال است که در سه کیلومتری مغرب پره سر در جهت جنوبی ـ شمالی به دریای خزر می ریزد مین). شهر پره سر از نظر موقعیت طبیعی و جغرافیایی در ناحیه جنگلی ـ خزری واقع شده و وجود رود، آب فراوان ، راه ارتباطی ، فعالیتهای کشاورزی و نیز نزدیکی به ساحل از مهمترین عوامل مؤثر در شکل گیری و گسترش آن بوده است . در اطراف شهر چندین تفریحگاه وجود دارد.
زیارتگاهای پره سر: مقبره سید نجم الدین در آبادی «جنبِ سرا»ی پره سر که تاریخ تحریر شجره نامه آن به بیش از سیصد سال پیش می رسد؛ زیارتگاه شیخ ابوالمعالی ؛ بَرزِه تُربه در آبادی صیقل سرا و زیارتگاه مُلاتُربه در آبادی ملاّ محله که در آن سنگ گورهای قدیمی دیده می شود. پره سر در ۱۳۴۱ ش شهر شد و با تشکیل بخشِ پره سر، به مرکزیت آن درآمد.
ابشار ویسادار
آبشار ویسادار از زیباترین آبشارهای ایران و سومین آبشار مرتفع استان گیلان است. این آبشار به معنی “سایه درخت بید” است که در ۱۶ کیلومتری شهر پره سر در شهرستان رضوانشهر واقع شده و همچون نگینی در دل جنگلهای زیبایی این منطقه می درخشد.
ابهت این پدیده طبیعی برای هر بیننده جالب و جذاب است به ویژه وقتی از پایین به این آبشارنگریسته می شود با ابهت و زیبایی صد برابر آبشار ویسادار مواجه می شوی، صدای ریزش آب از ارتفاع حدود ۲۰ متری و نیم دایره ای که آب در دل سنگ و صخره برای رسیدن به دریا ایجاد می کند، دیدنی است.
صدای پرندگان و شرشر آب و نور خورشید که از لابه لای شاخ و برگ درختان به زمین می تابد منظره ای فوق العاده به وجود آورده که کم نظیر است.
البته زیبایی های این پدیده طبیعی آنقدر زیاد است که نمی توان وصفش کرد و به قولی آبشار ویسادار را باید دید، نه اینکه راجع به آن نوشت.
با این وصف زیبایی‌ها و جاذبه‌های گردشگری استان گیلان به حدی است که نه با نوشتن قابل توصیف است و نه با دیدن چون طبیعت به گیلان چنان جاذبه‌ای داده که حتی دیدن تعداد کمی از این جاذبه‌ها در سالهای متوالی برای جهانگردان و ایرانگردان امکانپذیر نیست.
آبشارهای زیبا نگین گردشگری استان گیلان است
اگر امارات و شیخ نشینهای عربی با احداث سواحل مصنوعی و … گردشگری خود را توسعه بخشیده‌اند، صرف وجود جاذبه ای به نام آبشارهای ایران زمین کافی است تا در صورت برنامه ریزی، تمامی معادلات موجود در گردشگری منطقه به هم بریزد.
بدین ترتیب ” آبشار ویسادار” موقعیت منحصر به فردی برای توسعه گردشگری در منطقه سرسبزغرب استان گیلان به وجود آورده است که باید با ایجاد زیر ساختهای مناسب گردشگری و جذب توریسم ازاین موقعیت بهره برداری بهینه صورت گیرد.
پیشنهادی برای گسترش گردشگری این منطقه.
۱- نصب تابلو از مشخصات آبشار،
۲- ساخت امکانات رفاهی و تفریحی و تامین زیرساختهای گردشگری منطقه ضرورتی است که مسئولان باید به آن توجهی ویژه داشته باشند.
۳- نصب تابلویی در شهر پره سر که عکسی از آبشار بر آن نقش بسته باشد راهنمای خوبی برای مردم و معرفی آبشار به مسافران خواهد بود.
۴- ساخت یک یا چند کلبه سنتی به جوانان برای ارائه خدمات به مسافران و گردشگران ضرورتی دیگر است.
به هر حال وجود آبشار ویسادار برای مردم پره سر نعمت بزرگی است اگر بتوان از این نعمت خدادادی به نحو احسن استفاده کرد بی شک بر درآمد مردم، توسعه شهر و بخش پره سر اثر مثبت خواهد گذاشت.
به هرحال تقویت و حمایت از اقتصاد گردشگری به توسعه استان منتهی شده و به آن شتاب بیشتری می بخشد از اینرو باید در برنامه ریزی های توسعه به مناطق گردشگری و احیاء و تقویت زیر ساختهای این مناطق توجه بیشتری کرد و اعتبارات ملی و استانی برای مدیریت و ساماندهی آثار تاریخی و مناطق نمونه گردشگری جذب کرد.
منابع:
ایران . وزارت کشور، تقسیمات کشور شاهنشاهی ایران ، تهران ۱۳۵۵ ش ؛ همو، فهرست واحدهای تقسیمات کشوری تا پایان شهریورماه ۱۳۶۵ ، تهران ۱۳۶۵ ش ؛
ایران . وزارت کشور. معاونت سیاسی و اجتماعی . دفتر تقسیمات کشوری ، نشریه تاریخ تاسیس دار: ] تقسیمات کشوری ۱۳۷۸ [ ، تهران ۱۳۷۸ ش ؛
محمدتقی پوراحمد جکتاجی ، «بقاع متبرکه و اماکن مذهبی گیلان » در کتاب گیلان ، ج ۱، تهران : گروه پژوهشگران ایران ، ۱۳۷۴ ش ؛
محمدتقی رهنمایی ، «گیلانگردی »، در کتاب گیلان ، ج ۲؛
حسین ریاضی ضیابری ، «پتانسیلهای معدنی گیلان »، در کتاب گیلان ، ج ۱؛
کتاب تالشنامه از حسینی
گردآوری: ندا انجه ای
دانشجوی مدیریت جهانگردی
منابع:
وبلاگ جهانگردی مریم واقف (guilanview.blogfa)
سایت کرکان بندرانزلی (www.karkan.ir)
