۱_ کراچی گیری
کراچی به زن کارگری گفته میشود که در انجام کار نشا و وجین اول و دوم به زن صاحبکار کمک نماید. کراچی کارها اغلب زنان خوش نشین و کم زمین می باشند. مزد یک کارگر زن کشاورز ۹ قوطی برنج ( هر قوطی ۳۳ کیلو) به اضافهء مقداری جنس است شامل : سیر ، پیاز، مرغ، اردک، و لباس کار به عنوان انعام. صاحبان زمین برای این که هنگام کشت از کار عقب نمانند زنان کارگر را در پاییز انتخاب کرده و با آنان قرارداد می بندند. به این کار کراچی گیری میگویند.
کراچی کار طبق قرارداد از اول روز نشا ( ۴۵ روز از بهار گذشته) تا پایان وجین دوم ( اواخر خرداد) وظیفه دارد در شالی زار حاضر باشد و در کارها یاور صاحبکار باشد.

۲_ بیجار کار آدم گیری
دهقانانی که صاحب چند هکتار زمین هستند و خود به تنهایی قادر به آبادکردن آن نیستند کارگر مزدبگیر استخدام می کنند که در اصطلاح محلی به نام “بیجارکارآدم” “برزیگر” ” کورد” خلخالی” نوغاندار” و غیره معروف هستند. ضرب المثل گیلکی: تی آدم نییم ( کارگر و مزدور تو نیستم) اشاره به این موضوع دارد. در سالهای اخیر به دلیل استفاده از وسایل ماشینی و گرانی مزد کارگران کشاورزی ، استفاه از نیروی آن تقلیل یافته است.
اغلب کارگران کشاورزی از استان های همجوار گیلان یعنی اردبیل ، قزوین و زنجان به این استان می آیند. بر حسب قرارداد ،کار کشاورزی معمولا از ۱۵ اسفند ماه شروع شده و تا پایان نشا ( اوایل خرداد) ادامه می یابد.
کارگران مزد بگیر طبق عرف محل به غیر از مزد تعیین شده ف دو دست لباس دریافت می دارند و نیز مقداری جنس شامل برنج و حبوبات و…. توماناکون به عنوان انعام از صاحب کار دریافت می کنند.

۳_ یاوری
یکی از سنتهای نیک مردمی در روستاهای گیلان یاوری است. یاوری در کشت برنج به این صورت است که چند خانوار طبق قول و قراردادی که با یکدیگر می گذارند ، در کارهای مربوط به کشت به کمک هم میشتابند. اگر یاوری در کارهای کرت بندی ، شخم و هموار کردن که مربوط به مردان است صورت گیرد، “مردانه یاور” و اگر یاوری در وجین اول و دوم که مربوط به زنان است باشد “زنانه یاور” نام دارد.
گاهی که کار کشت خانوادگی بنا به دلایل مختلف عقب می افتد، چند خانواده دور هم جمع شده و به او کمک میکنند تا عقب افتادگی وی را جبران نمایند.
یاوری به اشکال مختلف در کار دروی برنج ، صیادی، ساختمان سازی، نوغان داری وجود داردو نقش آن در زندگی روستائیان بسیار پراهمیت است که شرح تمامی آنها در مجال این مختصر نمی گنجد.

۴_ روخونه کول فتاشی
حاشیه رودخانه ها در طول سال معمولا پر از شاخه های زاید درختان ، انبوه خار و گیاهان هرز دیگر میشود. شالی کاران قبل از لایروبی رودخانه ها ، گیاهان دو طرف ان را با داس صاف و تمیز کرده و شاخ و برگ درختان و خارهای زدوده شده را جمع آوری کرده و با “دوخال چو” ( چوب دوشاخه) در یک جا جمع کرده و آتش می زنند، سپس به لایروبی رودخانه ها می پردازند.
با این عمل رفت و آمد در ساحل دو سوی رودخانه ها به سهولت انجام می گیرد.

منبع: کتاب کادوس