کوچـِصْـفَهان یکی از شهرهای استان گیلان در شمال ایران است.

 این شهر با جمعیت ۴۹۳۳۳ نفر (برآورد ۱۳۸۵خ.) در بخش کوچصفهان شهرستان رشت قرار دارد.

این شهر بین رشت و آستانه اشرفیه قرار دارد. وجه تسمیه آن (طبق روایات) کوچ عدهای از اصفهان به این شهر بوده‌است. در این شهر کشتی بین جوانان رواج بسیار زیادی دارد. بر اساس منابع تاریخی احداث این شهر به دوره ساسانی باز می‌گردد. در مورد وجه تسمیه آن نیز چنین گفته شده‌است که چون در دوره صفویه که پایتخت شهر اصفهان بوده‌است، این شهر در معموریت به آن مانسته بود، بدان «کوچه اصفهان» گفته می‌شد که «کوچه» همان کوچک در زبان محلی است و این عبارت در گذر زمان به کوچصفهان تغییر یافت. از جمله بناهای تاریخی کوچصفهان می‌توان به «مورغانه پرد» اشاره کرد که پلی است خشتی. همچنین چندین بقعه و امامزاده در کوچصفهان قرار دارد که مورد توجه مردم است.ازبهترین روستاهای کوچصفهان می‌توان به مامودان، گیلوا، چهلیکدان، چافوچاه، رانام برد.

این شهر در متون قدیمی تاریخی کوچسفان و کوچسفهان نیز نوشته شده‌است. برخی براین باورند که این شهر نام خود را از نام قوم کوچ گرفته‌است. کوچ‌ها همراه بلوچ‌ها در مناطق کوهستانی دو سوی سپیدرود زندگی می‌کردند و در گرماگرم حوادث تاریخی قرون اولیه اسلامی بلوچ‌ها این منطقه را ترک کرده و به سرزمین‌های جنوب شرقی ایران رفتند و کوچ‌ها از کوهستان رو به جلگه نهاده و در دو سوی سپیدرود ساکن شدند و سکونتگاه آنان دو نام کوچصفهان در کرانه غربی و کوچان در کرانه شرقی سپیدرود را به خود گرفتند. کوچان بعدها به آستانه اشرفیه تغییر نام داد ولی کوچصفهان که به معنی سپاهیان کوچ است نام خود را حفظ کرد. آنانی که این نام را برگرفته از نام اصفهان می‌دانند باید بدانند که این نام زمانی بر این آبادی نهاده شده که هنوز اصفهان حضور و نفوذی در گیلان نداشته‌است و این آبادی بسیار پیشتر از دوران صفویه به این نام معروف بوده‌است