محمد علی افراشته طنزپرداز آزادی خواه ، روزنامه نگار ، مبارز و مردم دوست ، نمایشنامه و قصه نویس گیلانی در سال ۱۲۸۷ شمسی در باز قلعه از توابع کهدم رشت دیده به جهان گشود . هنگام تحصیل در دوره متوسطه به نقاشی و مجسمه سازی و شعرگویی رغبت نشان داد. این شاعر انقلابی و آزادی خواه تمام دوران زندگی اش را در راه دفاع از حقوق طبقات زحمتکش به کار برد . در طنز فارسی مهارت ویژه ای داشت . اشعار گیلکی و فارسی بسیاری سرود که قسمتی از اشعار فارسی اش در کتاب « گیلان در قلمرو شعر و ادب » به چاپ رسیده است . شعرهای گیلکی سلیس و روان او در بین توده های مردم از نفوذ و محبوبیت ویژه ای برخوردار بود .
افراشته در تهران روزنامه « چلنگر » را منتشر ساخت که موفقیت شایانی در محافل هنری و ادبی ایران نصیبش کرد . چلنگر در دوره بحرانی کشور با مقالات اجتماعی آتشین پر از گفتارهای سیاسی و انتقادی منظوم و منشور و فلکلورهای اقوام مختلف کشور بود و بین دهقانان و کارگران نفوذ و حامی فراوان داشت و در بیداری آن ها نقش مهمی ایفا کرد ؛ به طوری که تلاش بسیاری برای برگزیدن وی به نمایندگی در یکی از دورههای مجلس شورای ملی به عمل آوردند ولی توفیق نیافتند . روزنامه اش به دلیل انتقادهای شدید و تاخت و تاز به اعمال زمامداران کشور مکرر توقیف می شد، ولی هر وقت که خلأیی در نشر روزنامه چلنگر پیش می آمد ، هواداران و حامیان او، امتیاز روزنامه تازه ای را در اختیارش می گذاشتند . روزنامه هایی که به جای چلنگر و با همان نشان همیشگی روزنامه منتشر  می شد عبارت بودند از : « زحمت » ، « راه چاره » ، « شطرنج سیاسی » ، « پیشتازان » ، « نور آسیا » ،   « زره پوش » ، « منطق امروز » . افراشته بعد از کودتای ۱۳۳۲ خورشیدی ، مورد تعقیب نیروهای رژیم دیکتاتوری قرار گرفت و ناچار به ترک وطن شد . در سفر اجباریش به اتحاد جماهیر شوروی و انصراف از ادامه اقامت در مسکو رهسپار باکو شد .
در سال ۱۳۳۹ شمسی در بلغارستان درگذشت و در شهر صوفیه به خاک سپرده شد . بیتی که در عنوان روزنامه چلنگر و روزنامه های دیگر نوشته می شد هم اکنون بر روی سنگ مزارش نقش بسته است :
بشکنی ای قلم ، ای دست اگر  پیچی از خدمت محرومان سر
افراشته در شعرهایش از نامهای مستعار « پرستو چلچله زاده » و « معمار بالشی » استفاده   می کرد . آثار منتشر شده افراشته عبارتند از : « منتخب آثار افراشته »  ، « مفتخور الاعیان وسی داستان طنز » ، « پابرانده گیله مرد » ، « برگزیده اشعار فارسی وگیلکی » ، « چهل داستان » ، « نمایشنامه ها ، تعزیه ها ، سفرنامه ها » به کوشش نصرت الله نوح .

پالتوی چهارده ساله
ای چارده ساله پالتوی من
ای رفته سر آستین و دامن
ای آن که به پشت و رو رسیدی
جر خوردی و وصله پینه ایدی
هر چند که رنگ و رو نداری
وارفتـــه‌ای و اطـــــو نــــداری
گشته یقه ات چو قاب دستمال
صد رحمت حق به لنگ بقّال
پاره بوده چو قلب مجنون
چل تکه, چو بقچه گلین جون
ای رفته به ناز و آمده باز
صد بار گرو دکان رزاز
خواهـــم ز تو از طـــریق یـــاری
امســـالـه مـــرا نگــــه داری
این بهمن و دی مرو تــو از دست
تـا سال دگـــر, خـــدا بـــزرگ است

حیا کنید
ای تاجران اسلحه شرم و حیا کنید
شرمی ز روی مادر و هم بچه ها کنید
ای یانکیان جنگ طلب، بندهء دلار
تا چند کشور کره را توتیا کنید
تاکی به سازمان ملل بازی و فریب
وحشی ترین معاملهء ناروا کنید
تاکی به آشیانهء این ملت غیور
بمب ناپالم و میکروب و طاعون رها کنید
تاکی زخون ناحق این مردم رشید
در کنج خویش جاری جوی طلا کنید
تاکی اسیرهای شرافت شعار را
در آزمایش اتمی مبتلا کنید
ای تاجران اسلحه، امپریالیست پست
ای دشمن تمدن، شرم از خدا کنید
مانا، به سعی مردم زحمتکش جهان
پرتو فکن شود همه جا صلح جاودان

منبع: آبکنار دات نت

    گیلان دات آی آر