باشگاه فرهنگی ورزشی ملوان نیروی دریایی بندر انزلی در سال ۱۳۴۸ و فقط در رشته فوتبال ، با حمایت ناوبان کریم رستگاری راد ( رییس وقت تربیت بدنی نیروی دریایی انزلی ) و با مربیگری آقای بهمن صالح نیا ( پدر ملوان ) که بازیکن تیم ملوان نیز بود ، تاسیس گردید.
صالح نیا که معلم ورزش مدارس انزلی بود تیم را با جمعی از شاگردان خود تشکیل داد. ملوان که کار خود را از مسابقات دانش آموزی کشور و مسابقات استانی شروع کرده بود طی مدت کوتاهی پا به عرصه لیگ دسته اول کشور گذاشت و از همان ابتدا با ارائه بازیهای زیبا و کسب نتایج شایسته ، توجه همگان را به خود جلب نمود. ملوان از سال ۵۲ به بعد در تمام ادوار لیگ ایران حاضر بود و تنها در سال ۷۵ بود که برای اولین بار در مسابقات لیگ فوتبال سقوط را تجربه کرد. ملوان در سال ۷۸ برای دومین بار سقوط کرد.
آنها برای سومین بار در سال ۸۱ به دسته اول سقوط کردند. با اینحال یک کارنامه مثبت برای همیشه از ملوان در تاریخ فوتبال ایران ثبت شده است ، ملوان تا سال ۸۰ بهترین تیم شهرستانی تاریخ لیگ ایران بوده است. گرچه بعد از آن سپاهان و فولاد ملوان را به پله سوم سکوی افتخار شهرستانیها بردند اما هنوز ملوان با کسب سه عنوان قهرمانی در جام حذفی کشور و ۳ نایب قهرمانی ، صاحب رکوردی قابل توجه در تاریخ فوتبال کشور است.
تا کنون استقلال ۴ بار و تیمهای ملوان و پرسپولیس هر یک ۳ بار موفق به کسب عنوان قهرمانی در جام حذفی شده اند.
انزلی شهر فوتبال در شمال کشور است که اگر نبود ملوان با آن همه ستاره ای که هر سال از دست می دهد جایی در بالاترین صحنه فوتبال کشور نداشت. خصوصیت بارز ملوان ظهور مداوم پدیده هاست و همین باعث می شود که ملوان حتی در ضعیف ترین وضعیت خود نیز قدرتش را به حریفان دیکته کند.
انزلی ستاره ساز فوتبال ایران است و چنین است که هر تیم لیگ برتری یکی دو انزلی چی در ترکیب خود دارد.
در حال حاضر ملوان علاوه بر تیم فوتبال بزرگسالان دارای تیمهای فوتبال نونهالان مدرسه فوتبال، نوجوانان، جوانان، امید و تیمهای قایقرانی، بسکتبال و بوکس و نیز قایقرانی و فوتسال زنان می باشد؛ بطوری که بیش از ۶۰۰ جوان شایسته زیر پوشش این باشگاه فعالیت می کنند.
نیروی دریایی جمهوری اسلامی ایران به پشتوانه فرماندهان ورزشدوست خود همچون امیر دریادار کوچکی ( فرماندهی محترم نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران ) ، دریادار سیاری ( جانشین فرماندهی محترم نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران ) ، تیمسار بهزادفر ( فرماندهی محترم منطقه چهارم دریایی ) ، فرماندهان سابق منطقه که اکنون نیز در سایر رده های ارتش یاور ملوانند ( تیمسار صفاری ، تیمسار فرهنگی ، تیمسار صادقپور ، جناب ناخدا عندا… و بسیاری دیگر ) ، همواره از تمام توان و امکانات خود برای حمایت هرچه بیشتر از باشگاه ملوان اقدام کرده است. هواداران ملوان در انزلی و سراسر ایران و جهان ، همواره به امید حمایت هرچه بیشتر سازمانها و ارگانهای شهری و استانی جهت کسب افتخارات جدید توسط شیرمردان ملوان هستند و در این راه از هیچگونه خدمتی فروگذار نمی کنند ؛ مردم ورزشدوستی که ملوان را جزئی از زندگی خود می دانند و در شادی و غمهای آن شریکند.

اکنون ملوان بعد از مدت دست و پنجه نرم کردن با مشکلات مالی تحت پوشش منطقه آزاد انزلی قرار گرفته است و با نام ملوان منطقه آزاد خوانده می شود . موسسه فرهنگی ورزشی ملوان منطقه آزاد انزلی  طبق قرارداد ۳ ساله ایجاد شده است و در این مجموعه جدید مالکیت باشگاه ۸۰ درصد برای منطقه آزاد و ۲۰ درصد برای نیروی دریایی است و باشگاه با کادر مدریت جدید و قدرتمندی در حال رساندن ملوان به قله افتخار است
در حال حاضر فیروز کمال آبادی رییس منطقه آزاد به عنوان رییس هیات مدیره و اردشیر پور نعمت به عتوان مدیر عامل باشگاه فعالیت می کنند

.:. دفتر باشگاه :
بندر انزلی،خیابان مطهری ، جنب سینما گل سرخ

.:. رنگ لباس :
۱٫ پیراهن، شورت و جوراب سفید ۲٫ پیراهن، شورت و جوراب آبی

.:. استادیوم :
ورزشگاه جهان پهلوان تختی ، گنجایش : ۲۰ هزار نفر
آدرس : بندر انزلی، میان پشته، مجموعه ورزشی پیشگاه هادیان

.:. افتخارات و سابقه :
– ۱۳۴۸ : تاسیس باشگاه
– ۱۳۵۱ : ورود به لیگ دسته اول ایران ( جام تخت جمشید )
– ۱۳۵۲ : بهترین تیم شهرستانی ایران در جام تخت جمشید با کسب مقام پنجم ، مقام دوم در جام عمران منطقه ای پاکستان
– ۱۳۵۳ : مقام ششم در جام تخت جمشید ، آقای گلی عزیز اسپندار با ۱۰ گل زده
– ۱۳۵۴ : مقام هفتم در جام تخت جمشید
– ۱۳۵۵ : بهترین تیم شهرستانی ایران در جام تخت جمشید ( مقام هفتم ) ، قهرمان اولین دوره جام حذفی ایران با پیروزی ۴ بر یک مقابل تراکتورسازی تبریز
– ۱۳۵۶ : بهترین تیم شهرستانی ایران در جام تخت جمشید با کسب مقام سوم ، آقای گلی عزیز اسپندار با ۱۶ گل زده
– ۱۳۵۷ : مقام ششم در جام تخت جمشید
– ۱۳۶۰ : مقام سوم در جام وحدت با شرکت تیمهای سوریه، الجزایر، استقلال، پیروزی و امیدهای ارتش ایران
– ۱۳۶۵ : قهرمان جام حذفی با غلبه ۲ بر ۱ بر تیم خیبر خرم آباد – قهرمان گروه مقدماتی جام باشگاههای آسیا در سریلانکا ( سال ۱۹۸۷ میلادی )
در دور مقدماتی این مسابقات در سریلانکا، تیم ملوان در طی ۳ مسابقه با زدن ۲۱ گل و دریافت تنها یک گل به مقام اول گروه رسید اما متاسفانه پیگیری دور بعدی مسابقات با توجه به مسایل بین المللی ممکن نشد.
ملوان ۷ – بانک پاکستان ۰ ( قایقران ۳ گل ، محمدیان ، احمدزاده ، اسپندار ، قنبرنژاد)
ملوان ۱ – ساندرز سیلان ۱ ( قایقران)
ملوان ۱۲ – مالدیو ۰ ( قایقران ۴ گل – احمدزاده ۳ گل – اسپندار ۲ گل – محمدیان – دلخوش – قنبرنژاد)
– ۱۳۶۶ : نایب قهرمان جام حذفی با شکست ۱ بر ۰ در تک بازی انجام شده در تهران در مقابل تیم پرسپولیس
– ۱۳۶۷ : نایب قهرمان جام حذفی با شکست ۵ بر ۳ در دو بازی رفت ( پیروزی ۳ بر ۱ ) و برگشت ( شکست ۴ بر ۰ ) در مقابل شاهین اهواز
– ۱۳۶۸ : بهترین تیم شهرستانی ایران با کسب مقام سوم در لیگ ، آقای گلی محمد احمدزاده با ۱۶ گل زده
– ۱۳۶۹ : قهرمان جام حذفی با پیروزی ۶ بر ۵ در مقابل استقلال تهران در تک بازی انجام شده در تهران – حذف از مسابقات آسیایی ( ۱۹۹۲ ) با دو تساوی ۱-۱ و ۰-۰ در مقابل الرمثه اردن
– ۱۳۷۰ : مقام چهارم لیگ ، نایب قهرمان جام حذفی با شکست ۲ بر ۱ مقابل پرسپولیس در تک بازی انجام شده در تهران
– ۱۳۷۱ : مقام چهاردهم لیگ
– ۱۳۷۲ : مقام سیزدهم لیگ
– ۱۳۷۳ : مقام هفتم لیگ
– ۱۳۷۴ : مقام دوازدهم لیگ
– ۱۳۷۵ : مقام چهاردهم لیگ و سقوط به دسته دوم
– ۱۳۷۶ : قهرمان دسته دوم و صعود به لیگ
– ۱۳۷۷ : مقام سیزدهم لیگ
– ۱۳۷۸ : سقوط به دسته دوم
– ۱۳۷۹ : مقام دهم لیگ حرفه ای
– ۱۳۸۰ : مقام دوازدهم لیگ حرفه ای
– فصل ۸۱ الی ۸۲ لیگ حرفه ای : مقام چهاردهم و سقوط به دسته اول
– فصل ۸۲ الی ۸۳ : نایب قهرمان دسته اول و صعود به لیگ حرفه ای ، نماینده ایران در مسابقات المپیک آسیاو آفریقا
– فصل ۸۳ الی ۸۴ : مقام هفتم لیگ و کسب عنوان پدیده لیگ حرفه ای
– فصل ۸۴ الی ۸۵ : مقام یازدهم لیگ حرفه ای
– فصل ۸۵ الی ۸۶ : حضور در لیگ حرفه ای
– فصل ۸۶ الی ۸۷: مقام شانزدهم لیگ حرفه ای

منبع: ملوان کلاب.نت