در ابتدا کار صید در شمال ایران محدود به ماهیان فلسدار مخصوصاً در رودخانه های متصل به دریا بود.از زمان صفویه رفت و آمد بازرگانان و ماهیگیران روسیه تزاری به گیلان و سایر نواحی شمال ایران آغاز شد آنها با پرداخت مبالغ ناچیز و با تقدیم هدایا به حکام کرانه های خزر اجازه صید گرفتند . در زمان قاجار که با بهره برداری از آبزیان دریای خزر آشنائی بیشتری حاصل شد. رودخانه های مختلف در فصول مهاجرت ماهیان از سوی حکومت ولایتی به اشخاص مورد نظر واگذار می گردید . که از این طریق منافع سرشاری نصیب حاکم و کارگزاران وی می شد . انعقاد معاهده ننگین ترکمانچای و گسترش سیاستهای استعماری روسیه در شمال ایران موجب شد که این دولت از نفوذ خودش استفاده نموده و منابع غنی دیگر جنوبی دریای خزر را مورد چپاول و غارت قرار دهد .مقارن افول سلسه صفویه در ایران اپطر کبیر در روسیه قدرت را بدست گرفت که تسخیر ایران و رسیدن به خلیج فارس جزئی از نقشه های او بود. و بدین منظور برای اجرای نقشه های خود و برای اینکه مستقیماً با هندوستان راه تجارت داشته باشد در سال ۱۱۲۹ هجری قمری با دولت ایران یک عهدنامه تجاری منعقد نمود. ولی به واسطه ظهور نادرشاه کاری از پیش نبرد.و جانشینان او مخصوصا کاترین دوم با آن که تلاش زیادی نمودند ولی نتیجه ای نگرفتند . بعد از کشتن پل اول امپراطور روسیه در سال ۱۸۰۱ و انتخاب الکساندر اول به جانشینی وی دولت روس از ضعف و بی اطلاعی حکومت فتحعلی شاه استفاده کرد و به منظور اجرای دستور پطر کبیر مشغول اقدام شد.سیسیانف سردار روس در سال ۱۲۱۸ هجری – قمری به منظور تسخیر قفقاز در نواحی گرجستان به تعرض پرداخت و دوره اول جنگهای ایران و روس آغاز گردید. و قریب به ده سال بطول انجامید ودر تاریخ ۲۹ شوال سال ۱۲۲۸ هجری قمری با انعقاد معاهده معروف گلستان پایان یافت . و بواسطه این جنگ ولایات داغستان . قربا ، شیروان ، شماخی ، باکو ، سالیان طوالش (لنگران) ، قره باغ ، شوشه . گنجه و گرجستان از دست رفت این صلح چندان بطول نیانجامید و آتش جنگ به بهانه اختلافات مرزی در سال ۱۲۴۱ ه – ق آغاز گردید و سرانجام با وساطت و دخالت ماموران سیاسی انگلستان عهدنامه ننگین ترکمانچای در تاریخ پنجم شعبان ۱۲۴۳ ه – ق به ایران تحمیل شد. و ایران علاوه بر از دست دادن سرزمینهای ایروان و نخجوان و بقیه اراضی ماورای رود ارس غرامت نیز پرداخت بعد از فتحعلی شاه در دوره سلطنت محمد شاه روسها برای نفوذ در سواحل خزر مسائل تازه ای را به میان کشیدند . و از دولت ایران خواستند که به کشتی های جنگی روسی اجازه داده شود در مرداب انزلی لنگر اندازند و همچنین به صید ماهی بپردازند و با انعقاد عهدنامه تجاری مورخ ۵ شعبان ۱۲۴۳ ضمیمه معاهده مزبور برای تجارت اتباع روس در ایران امتیازات خاصی قائل شدند . از این تاریخ تا سال ۱۲۹۳ ه -ق که ناصر الدین شاه تمام شیلات را به میرزا حسین خان سپهسالار اجاره داد و او نیز تمام آن را به روسها واگذار کرد. حق صید و فروش ماهی در اجاره اشخاص مختلف اعم از روس و ایرانی بود. و این موضوع بعدها باعث بروز اختلافات شد و دولت روسیه به منظور مقاصد سیاسی سوء استفاده می نمود و مشکلات زیادی برای ایران بوجود می آورد . اولین صدر اعظمی که با اجاره شیلات بحر خزر به روسها موافقت نداشت حاجی میرزا آقاسی بود بعد از او امیر کبیر و میرزا آقاخان نوری اقداماتی در این باب بعمل آوردند . ولی هیچکدام نتوانستند دست روسها را کوتاه نمایند. نیاز دولت حاجی میرزا آقاسی صدر اعظم نالایق محمد شاه قاجار به پول از سوئی و فشار دولت روسیه تزاری برای کسب امتیاز بهره برداری از سوی دیگر باعث گردید که محمد شاه قاجار و حاجی میرزا آقاسی تسلیم خواسته های روسیه شوند و اجازه بهره برداری از دریای خزر را در مقابل اجاره بها معادل ۶۵۰۰۰ ریال به شخصی بنام عبدل از اتباع روسیه تزاری واگذار نمایند. این وضع تا آغاز صدارت میرزا تقی خان امیر کبیر ادامه داشت وپس از بدست گرفتن قدرت مصرانه برای لغو پیمان عبدل اقدام نمود. واین پیمان در سال ۱۲۶۵هـ.ق لغو شد. حاجی میزا آقاسی برای آنکه شیلات مستقیماً تحت نظر او باشد از محمدشاه درخواست نمود که تمام دریای خزر را به او اجاره دهد وروسها بر اساس نفوذ سیاسی خویش در ایران هروقت اختلافی بین دولت ایران ومستاجرین شیلات تابع روس پیش می آمد از دعاوی اتباع دولت خودش پشتیبانی می نمود واختلافات او با روسها تازمان به صدارت رسیدن امیر کبیر ادامه یافت بعد ازآنکه امیرکبیر اداره مملکت را به عهده گرفت که شیلات را به میرزا ابراهیم خان دریا بیگی ایران اجاره داد وطبق دستور امیرکبیر میرزا محمد علی خوان نایب اول وزارت خارجه در ربیع الاول ۱۲۶۵ مراتب را به اطلاع وزیر مختار روس رسانید که مورد اعتراض آنها واقع شد وهنگامیکه ابراهیم خان در پرداخت قسط تاخیر کرد امیرکبیر اجازه نامه را فسخ وشیلات را به میرزا اسمعیل ومحمدعلی بیک نامی اجاره داد.
بعد از قتل امیرکبیر موضوع بهره برداری شیلات چنانکه گذشت نه تنها از لحاظ سیاسی واسطه اختلاف بین مستاجرین متعدد ایرانی و روسی می شد بلکه در آمد قابل توجه ای را نیز نصیب دولت نمی کرد و ارزش واقعی عاید خزانه نمی گشت، میرزا حسین خان سپهسالار برای آنکه به این وضع خاتمه دهد تصمیم گرفت شیلات را مستقیماً از ناصرالدین شاه اجاره کند و به روسهااجاره دهد زیرا هم به علت داشتن وسایل بهتر برای صید،خریدو فروش مال الاجاره بیشتری می دادند،و دیگر اینکه در گذشته عدم اجاره به مستاجرین روسیه باعث رنجش دولت روسیه تزاری شده بود. به هر حال پیشنهاد سپهسالار مورد تصویب شاه واقع شد و اجاره نامه ای به عنوان میرزا حسین خان سپهسالار تهیه شد و به امضاء شاه رسید.
در این موقع دولت در برابر پافشاری روسها عقب نشست و توسط میرزا حسین خان سپهسالار شیلات، دریای خزر را با رودهایی که از ایران به دریای مذکور می رسید درمقابل پنجاه هزار تومان به استپان مارتیزیچ لیانازوف اجاره داد.طبق این اجاره نامه کلیه آبهای قابل صیادی از رودخانه آستارا تا رودخانه اترک (مرز شرقی ایران) در اجاره لیانازوف قرار گرفت .لیانازوف یکی از سرمایه داران روسیه بود در سال ۱۳۰۰ه-ق(۱۲۶۲شمسی) مدت اجاره ۶ سال تمدید گردید. سه سال بعداز فوت لیانازوف قرار دارد جدیدی بین فرزند او گورگی و ایران به امضاء رسید و کمپانی لیانازوف جهت مراقبت از صید شیلات را به دو ناحیه استرآباد و آستارا تقسیم نمود و مقراراتی را جهت صید اعلام نمود ،اجازه صید در کلیه آبهای شمالی ایران که به دریای خزر وارد می شود بدون محدودیت در اختیار کمپانی لیانازوف گذارده شد و تمام رودخانه ها را به خوانین محلی اجاره داده و مستاجرین نیز می توانستند صید خود را به دیگران واگذار کنند . کمپانی،سواحل دریایی رودخانه های سفید رود ،بابل رود ، میرود،تجن،قره سو، گرگان وخلیج های آسترآباد و انزلی را در مالکیت خود دارد و اعلام نمود که صیادان فقط می توانند به صید ماهیان حلال فلسدار بپردازند. اصولاً قرارداد کمپانی لیانازوف مربوط به بهره برداری از ماهیان خاویاری بود که آنها با حیله های گوناگون صید ماهیان فلسدار شمال ایران را به قرار داد خود ملحق نمودند. وکلیه محصولات صید شده را به روسیه منتقل نمودند. وبه همین جهت در کلیه اسناد و مدارک موجود در تشکیلات شیلات شمال تا قبل از سال ۱۳۱۲ خورشیدی (۱۹۳۳ میلادی) هیچگونه آماری از میزان صید نمی توان یافت بروز جنگ جهانی اول و دشواریهای بسیاری را در عرصه سیاسی و اقتصادی روسیه موجب گردید و وارثان لیانازوف از پرداخت اجاره بهای ناچیز درمانده بودند. نیرنگها زدندو فشار های زیادی به ایران وارد کردند. و بلاخره با ظهور مراحل اولیه انقلاب نخستین حکومت موقت در تاریخ ۱۰ اسفند ۱۲۹۵ خورشیدی در آن کشور تشکیل شد در آن سال میرزا حسین خان مستوفی الممالک رئیس الوزراشد. و سرانجام در ۱۲ خرداد۱۲۹۷ (آغاز ژوئن سال۱۹۱۸ میلادی ) مشاورلملک وزیر مالیه ایران در دولت صمصام السلطنه قرار دارد لیانازوف را قطع کرد . و تعدادی از موسسات متعلق به کمپانی را در مقابل طلب خود تصرف نمود وبه منظور وصول مطالبات مردم از لیانازوفها شیلات را تا یک سال بعد اجاره نداد. تومانیانس سرمایه دار و صراف مشهور ارمنی که با لیانازوفها دشمنی داشت نزد نخست وزیر جدید به کار شکنی پرداخت و برای اشتغال ارمنی دیگر بنام وانیت سوف به فعالیت پرداخت و در ۳۰ شوال ۱۳۳۷ قرار داد دیگری به امضاء رسید و مدت قرار داد ۲۰سال معین شد. او کاری از پیش نبرد و ورشکسته شد. لیانازوفها که به ادعای خود باقی بودند شکایات متعددی نمودند و قرار شد اختلاف دولت و کمپانی لیانازوف به حکمیت ارجاع شود. از جانب ایران حاج سید نصرالله تقوی (دادستان )و دکتر ولی الله خان نصر رئیس ثبت و اسناد و از جانب روسیه کمپانی لیانازوف دو تبعه روس بنامهای خشاب و ماکف به عنوان حکم انتخاب شدند. و ذکا ء الملک فروغی که رئیس دیوان عالی بود به عنوان سر حکم انتخاب شد. شرایط حکمیت این بود که آیا دولت ایران حق داشت قرارداد را لغو کند یا نه؟ ثانیاً اگر حق داشته خساراتی را که متوجه لیانازوفها شده را باید جبران کندو محکمه حکمیت در آبان ۱۳۰۱ تشکیل شد و رای صادر گردید . که دولت حق لغو قرار داد را نداشته و از این تاریخ تا ۸ سال دیگر شبلات متعلق به لیانازوفها است. و خسارت نیز باید پرداخت گردد. ورثه لیانازوف در ۶نوامبر سال۱۹۲۲(آبان۱۳۱۰) ماترک را بین خود تقسیم کردند و سفارت روسیه در این موقع فعالیت خود را شروع و طی نامه ای مسئله تجدید امتیاز شیلات که موجب عهد نامه روس و ایران در تاریخ ۱۹۲۱ بود را ملغی اعلام نمود . و نامه ای دیگر برای وراث لیانازوف فرستادند که برای آنان حقی نمی شناسد و پس از آن اتباع روس بدون هیچگونه مجوزی در آبهای شمال به صید ماهی پرداختند و در (اوت سال۱۹۲۳) دولت شوروی ورقه انتقال وراث لیانازوف ها را ارائه داد که طبق آن سهمیه خود را به دولت واگذار کرده بودند و بعد از آن مارتین لیا نازوف مفقود گردید سرانجام جهت بهره برداری از ماهبان سواحل جنوبی دریای خزر بین دولت ایران و اتحاد جماهیر شوروی قراردادی منعقد گردید و یک شرکت مشترک تحت عنوان شرکت ((مختلط ماهی ایران وشوروی )) بهره برداری از ماهیان آبهای شمال ایران آغاز کرد . محدودیت های ناشی از کنترل صید در مناطق شمال ایران موجب شد که صیادان به تبعیت از شرایط حاکم برصید گروههای مختلف صیادی را بوجود آورند .درتاریخ ۸ مهر ماه ۱۳۰۶(۱۹۱۷ میلادی)قرارداد بین نمایدگان ایران وشوروی به امضاء رسید شرکت مختلط ماهی ایران و شوروی طی ۲۵ سال فعالیت مداوم لطمات جبران ناپذیری بر زنجیره حیات و اقتصاد مبتنی بر بهره برداری مستمر از منابع طبیعی به خصوص آبزی وارد ساخت با توجه به آمار صید و بهره برداری از ماهیان دریایی خزر مربوط به دوره قبل از ملی شدن شیلات و سالهای بعد از آن به روشنی می توان کاهش شدید ذخایر ماهیان را در محدوده فعالیتهای صیادی شیلات ملاحظه نمود. دکتر مصدق که از آثار شوم امتیاز بهره برداری شیلات توسط روسها آگاهی داشت ،شیلات را ملی اعلام نمود. و شیلات از روز ۱۲ بهمن سال ۱۳۳۱ ملی اعلام گردید.هیئت وزیران در شهریور ماه ۱۳۳۲ آئین نامه صید ماهی را در چهار فصل و ۳۳ماده تصویب نمود که در آن آئین نامه کلیه شرایط مربوط به صید و صیادی و وسایل و آلات صید و صدور پروانه صید و حفاظت آبها تعیین و مشخص گردید. لایحه قانونی اساسنامه شرکت سهامی شیلات ایران نیز در تاریخ تیر ماه ۱۳۳۲ به تصویب مجلس رسید.وزارت دارائی به عنوان نماینده دولت در امر بهره برداری از دریاها و رودخانه ها و دریاچه ها تحت مدیریت شرکت سهامی شیلات ایران فعالیت های مربوط به بهره برداری از این منابع را عهده دار گردید، سپس به وزارت کشاورزی انتقال یافت از سال ۱۳۴۶ به مدت ۴ سال شرکت سهامی شیلات فعالیتهای بهره برداری و تشکیلاتی خود را زیر نظر وزیر منابع طبیعی و با نظارت مستقیم هیئت مدیره ادامه داد. در شهریور سال ۱۳۶۶ شرکت سهامی شیلات (شمال وجنوب) زیر پوشش وزارت جهاد سازندگی قرار گرفت تا در راستای هدفهای خودکفایی و تامین نیازهای اقتصادی کشور به تلاش و کوشش خود ادامه دهد با توجه به سیاست دولت دربرنامه دوم توسعه کشور مبنی بر واگذاری امور اجرائی به بخش خصوصی شیلات ایران واگذاری تاسیسات شیلاتی را به بخش خصوصی آغاز نموده است. که نمونه آن صید ماهیان استخوانی است که گروههائی صیادی تحت عنوان تعاونی های پره فعالیتهای صیادی خود را انجام می دهند.
نگاهی به شیلات گیلان پس از پیروزی انقلاب اسلامی
بندرانزلی – دریای خزر و رودخانه های فراوان استان گیلان از دیرباز محل صید و صیادی مردمان این دیار بوده است و صیادی در این استان قدمت بسیار دیرینه دارد .
ماهیانی همچون سفید ، سوف ، کفال ، کپور، کلمه ، سیم ، سس ماهی ، ماش ماهی ، ماهی آزاد ، اردک ماهی ، کاس کولی و ماهی کیلکا عمده ماهیانی بود که توسط صیادان در خزر به شیوه بستن سد ” شیل ” ، گستردن تور و دیگر شیوه ها صید می شد.
البته ماهیان غضروفی که خاویار گرانبها نیز از آن استحصال می شود نیز در خزر به وفور موجود بود که توسط روسیه صید می شد.
اما زمان تاسیس اداره ای برای نظارت بر صید و صیادی در شمال کشورکه شیلات نام گرفت به حدود ۱۰۰ سال پیش باز می گردد.
*نگاهی به تاریخچه صید و صیادی در سواحل جنوبی دریای خزر
از زمان صفویه رفت و آمد بازرگانان و ماهیگیران روسیه تزاری به گیلان و سایر نواحی شمال ایران آغاز شد آنها با پرداخت مبالغ ناچیز و با تقدیم هدایا به حکام کرانه های خزر اجازه صید گرفتند . در زمان قاجار که با بهره برداری از آبزیان دریای خزر آشنائی بیشتری حاصل شد. رودخانه های مختلف در فصول مهاجرت ماهیان از سوی حکومت ولایتی به اشخاص مورد نظر واگذار می شد که از این طریق منافع سرشاری نصیب حاکم و کارگزاران وی می گردید . بعد از انعقاد معاهده ننگین ترکمانچای سالها استفاده از منابع آبزیان خزر در دست روسیه بود گرچه در دوره هایی مانند صدراعظمی امیر کبیر کوششهایی برای بهره مندی ایران از این منابع صورت گرفت و پیمان فی مابین لغو و برای ورود منافع حاصل از صیادی به خزانه کشور ، صیدگاه ها اجاره داده شد .
بعد از قتل امیرکبیر و در زمان ناصرالدین شاه دولت در برابر پافشاری روسها عقب نشست و توسط میرزا حسین خان سپهسالار شیلات، دریای خزر را با رودهایی که از ایران به دریای مذکور می رسید درمقابل پنجاه هزار تومان به لیانازوف اجاره داد.طبق این اجاره نامه کلیه آبهای قابل صیادی از رودخانه آستارا تا رودخانه اترک (مرز شرقی ایران) در اجاره لیانازوف قرار گرفت .
کمپانی لیانازوف جهت مراقبت از صید شیلات را به دو ناحیه استرآباد و آستارا تقسیم نمود و مقرراتی را جهت صید اعلام کرد ،اجازه صید در کلیه آبهای شمالی ایران که به دریای خزر وارد می شود بدون محدودیت در اختیار کمپانی لیانازوف گذاشته شد و تمام رودخانه ها را به خوانین محلی اجاره داده و مستاجرین نیز می توانستند صید خود را به دیگران واگذار کنند .
کمپانی،سواحل دریایی رودخانه های سفید رود ،بابل رود ، ،تجن،قره سو، گرگان وخلیج های آسترآباد و انزلی را در مالکیت خود داشت و اعلام نمود که صیادان فقط می توانند به صید ماهیان حلال فلسدار بپردازند.
اصولاً قرارداد کمپانی لیانازوف مربوط به بهره برداری از ماهیان خاویاری بود که آنها با حیله های گوناگون صید ماهیان فلسدار شمال ایران را به قرار داد خود ملحق و کلیه آبزیان صید شده را به روسیه منتقل نمودند و به همین جهت در هیچ یک از اسناد و مدارک موجود در تشکیلات شیلات شمال تا قبل از سال ۱۳۱۲ خورشیدی آماری از میزان صید نمی توان یافت .
در ( سال۱۹۲۳) سرانجام جهت بهره برداری از ماهبان سواحل جنوبی دریای خزر بین دولت ایران و اتحاد جماهیر شوروی قراردادی منعقد شد و یک شرکت مشترک تحت عنوان شرکت ((مختلط ماهی ایران وشوروی )) بهره برداری از ماهیان آبهای شمال ایران را آغاز کرد .
محدودیت های ناشی از کنترل صید در مناطق شمال ایران موجب شد که صیادان به تبعیت از شرایط حاکم برصید گروههای مختلف صیادی را بوجود آورند .
در سال ۱۳۰۶ قرارداد بین نمایدگان ایران وشوروی به امضاء رسید شرکت مختلط ماهی ایران و شوروی طی ۲۵ سال فعالیت مداوم لطمات جبران ناپذیری بر زنجیره حیات و اقتصاد مبتنی بر بهره برداری مستمر از منابع طبیعی به خصوص آبزیان وارد ساخت . با توجه به آمار صید و بهره برداری از ماهیان دریایی خزر مربوط به دوره قبل از ملی شدن شیلات و سالهای بعد از آن به روشنی می توان کاهش شدید ذخایر ماهیان را در محدوده فعالیتهای صیادی شیلات ملاحظه نمود.
* ملی شدن شیلات توسط دکتر مصدق
از تاریخ ۱۲ بهمن سال ۱۳۳۱ دکتر مصدق که از آثار شوم امتیاز بهره برداری شیلات توسط روسها آگاهی داشت ،شیلات را ملی اعلام نمود.هیئت وزیران در شهریور ماه ۱۳۳۲ آئین نامه صید ماهی را تصویب نمود که در آن آئین نامه کلیه شرایط مربوط به صید و صیادی و وسایل و آلات صید و صدور پروانه صید و حفاظت آبها تعیین و مشخص گردید.
لایحه قانونی اساسنامه شرکت سهامی شیلات ایران نیز در تاریخ تیر ماه ۱۳۳۲ به تصویب مجلس رسید.وزارت دارائی به عنوان نماینده دولت در امر بهره برداری از دریاها و رودخانه ها و دریاچه ها تحت مدیریت شرکت سهامی شیلات ایران فعالیت های مربوط به بهره برداری از این منابع را عهده دار گردید، سپس به وزارت کشاورزی انتقال یافت از سال ۱۳۴۶ به مدت ۴ سال شرکت سهامی شیلات فعالیتهای بهره برداری و تشکیلاتی خود را زیر نظر وزیر منابع طبیعی و با نظارت مستقیم هیئت مدیره ادامه داد.
* شیلات بعد از انقلاب اسلامی
در شهریور سال ۱۳۶۶ شرکت سهامی شیلات (شمال وجنوب) زیر پوشش وزارت جهاد سازندگی قرار گرفت تا در راستای هدفهای خودکفایی و تامین نیازهای اقتصادی کشور به تلاش و کوشش خود ادامه دهد . با توجه به سیاست دولت دربرنامه دوم توسعه کشور مبنی بر واگذاری امور اجرائی به بخش خصوصی شیلات ایران واگذاری تاسیسات شیلاتی را به بخش خصوصی آغاز نموده است که نمونه آن صید ماهیان استخوانی است که گروههائی صیادی تحت عنوان تعاونی های پره فعالیتهای صیادی خود را انجام می دهند.
* تغییر شیوه صید توسط اداره کل شیلات گیلان
تغییر شیوه صید از روش دامگستر به روش پره به منظور حفاظت از ذخایر آبزیان از جمله اقدامات اداره کل شیلات گیلان بود.
شیلات صیادان را در قالب تعاونی های صیادی پره ساماندهی کرد که اکنون به حدود ۵۷ تعاونی در طول سواحل خزر در گیلان می رسد.
* علت نام گذاری شیلات
در گویش گیلکی به سدهای چوبی که در قدیم برای صید ماهی در نزدیک مصب رودخانه به دریا می بستند شیل می گفتند و از آنجا که این اداره کار ساماندهی امور صید و صیادی در گیلان را به عهده داشت شیلات نام گرفت .
با توجه به محدود بودن ذخایر آبزیان خزر و خطر انقراض گونه های موجود در آن اداره کل شیلات گیلان از ابتدا آبزی پروری را بعنوان یکی از اهداف مهم خود قرار داد.
در سالهای پس از انقلاب اسلامی محققان شیلات این مساله را با جدیت هرچه تمام تر دنبال کرده و همچنان به دستاوردهای جدیدی نائل می شوند.
*مقایسه آبزی پروری قبل و بعد از انقلاب اسلامی در گیلان
قبل از انقلاب اسلامی عمده فعالیت های تکثیر و پرورش آبزیان شامل تکثیر و پرورش ماهیان خاویاری به منظور حفظ و بازسازی ذخایر دریای خزر و همچنین پرورش کپور ماهیان در بخش های دولتی و غیردولتی به شکل بسیار محدود و با در نظر گرفتن سطح زیر کشت شرکت سپیدرود ۵۰۰ هکتار با میزان تولید هزار تن انواع ماهیان پرورشی انجام می شد.
بعد از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی علاوه بر سیر صعودی در فعالیتهای آبزی پروری موجود مانند افزایش تعداد کارگاههای تکثیر و مزارع پرورش ماهیان گرمابی ، استفاده از منابع با ظرفیت ها و بسترهای جدید مانند پرورش ماهیان گرمابی در آب بندانها ، مزارع شالیزاری ، پرورش ماهیان خاویاری ، پرورش ماهیان زینتی ، پرورش ماهیان سردآبی با استفاده از آب رودخانه ها ، آب چاه و مزارع شالیزاری مورد توجه قرار گرفت .
* پرورش ماهیان گرمابی توسط شیلات گیلان
مدیرکل شیلات گیلان به ایرنا گفت : تعداد مزارع تکثیر ماهیان گرمابی استان از یک مرکز در سال ۱۳۵۸ اکنون به هشت مرکز با توان تولید حدود ۵۰ میلیون قطعه بچه ماهی گرمابی رسیده است .
مهندس ” هادی رفیعی ” اظهار داشت : تعداد مزارع منفرد پرورش ماهیان گرمابی از ۲۷۰ مزرعه به مساحت ۵۰۰ هکتار با توان تولید یکهزار تن در سال ۵۸ به تعداد دو هزار و ۳۵۹ مزرعه به مساحت چهار هزار و ۴۱۰ هکتار با توان ۱۹ هزار و ۹۰۰ تن در سال ۱۳۸۸ رسیده است .
وی افزود: پرورش ماهیان گرمابی در شالیزار در ۳۹۷ مزرعه با مساحت ۳۸۳ هکتار و میزان تولید ۳۲۵ تن و همچنین پرورش ماهی در آب بندان ۵۸۵ مزرعه به مساحت دو هزار و ۵۷۷ هکتار با میزان تولید چهار هزار و ۵۰ تن انجام شد.
– میزان کل تولید ماهیان گرمابی
به گفته وی بر اساس مستندات موجود میزان کل تولید ماهیان گرمابی در سال ۵۸ حدود یکهزار تن بود که این میزان با ۲۴۰۰ درصد افزایش امسال به ۲۴ هزار تن رسیده است .
*پرورش ماهیان سردآبی
سابقه ای از پرورش ماهیان سردآبی قبل از پیروزی انقلاب اسلامی در گیلان وجود ندارد .
بعد از انقلاب اسلامی با تلاش و کوشش متخصصان شیلاتی و با همت بهره برداران ، پرورش این گونه با اهمیت در مزارع منفرد و مزارع خرد ، آب چاه و شالیزاری انجام شد.
تا پایان سال ۸۸ پرورش ماهی قزل آلا در ۴۳ مزرعه منفرد با مساحت ۴۱ هزار و ۹۶۸ متر مربع با میزان تولید ۷۵۰ تن ، ۴۲ مزرعه خرد تیپ ( آب چاه) به مساحت هشت هزار و ۱۲۴ متر مربع با میزان تولید ۱۵۰ تن ، ۶۰ مزرعه شالیزاری به مساحت ۳۰ هزار متر مربع با میزان تولید ۱۰۰ تن و یک قفس به مساحت ۲۹۴ متر مربع با تولید ۹ تن انجام می گیرد.
– کل میزان تولید ماهیان در بخش سردآبی در سال ۸۸ حدود دو هزارو ۱۰۰ تن است .
* پرورش ماهیان خاویاری
قبل از پیروزی انقلاب اسلامی تکثیر و پرورش ماهیان خاویاری کاملا در انحصار دولت و به منظور بازسازی ذخایر ماهیان خاویاری در خزر انجام می شد .
اکنون با تلاش و کوشش کارشناسان داخلی ، پرورش ماهیان خاویاری در دو مزرعه به مساحت پنج هزار و ۴۷۸ متر مربع با میزان تولید ۱۱۰ تن انجام می شود .
تکثیر و رهاسازی ماهیان خاویاری نیز از سه هزار و ۲۴۵ قطعه قبل از انقلاب اسلامی بعد از انقلاب به دو میلیون و ۵۰۰ هزار قطعه افزایش یافت .
* پرورش ماهیان زینتی
قبل از انقلاب پرورش ماهیان زینتی در گیلان رواج نداشت اما پس از انقلاب با کمک متخصصان و کارشناسان و مسئولان امر تعداد ۹ مزرعه با مساحت ۴۷۰ متر مربع با میزان تولید یک میلیون و ۶۱۷ هزار قطعه بچه ماهیان زینتی مشغول فعالیت است .
در مجموع پیش بینی می شود در پایان سال ۸۸ کل تولید آبزیان در استان بالغ بر ۲۵ هزار تن باشد.
* تشکیل ادارات شهرستان برای خدمات رسانی بهتر به مردم یکی از اقدامات خوب شیلات پس از انقلاب اسلامی است .
* بازسازی آب بندانها
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی سه هزار هکتار آب بندان در سطح استان بازسازی که بخش عمده ای از آن یعنی یکهزار و ۶۷۲ هکتار مربوط به امسال است .
* تکثیر وبازسازی ذخایر و رهاسازی بچه ماهیان
شیلات گیلان هم اکنون دارای سه مرکز تکثیر و بازسازی به نام ۱- مرکز تکثیر و بازسازی ذخایر ماهیان استخوانی شهید انصاری۲- مرکز تکثیر و بازسازی ذخایر ماهیان خاویاری دکتر شهید بهشتی۳- مرکز تکثیر وبازسازی ذخایر ماهیان خاویاری شادروان دکتر یوسف پور است .
در طول سالهای بعد از انقلاب این مراکز با بهره مندی از دانش متخصصان فعال شیلاتی هر ساله میلیونها قطعه بچه ماهی را پرورش و به ذخایر دریای خزر افزوده است .
میزان ماهیان سفید تکثیرو رهاسازی شده در استان طی ۳۰ سال انقلاب بالغ بر ۱۲ میلیارد قطعه بوده است .
تکثیر و رهاسازی بچه ماهیان سفید توسط مراکز شیلاتی در گیلان قبل از انقلاب حدود ۱۲ هزار قطعه بود که امسال به ۲۱۰ میلیون قطعه رسیده است .
_ افزایش گونه های تکثیر شده
طی این سالها گونه های تکثیر شده با تلاش محققان شیلات گیلان از چهار گونه به ۱۲ گونه رسیده است .
تکثیر ماهی سیم از سال ۱۳۷۱ آغاز شد و اکنون به حدود ۱۱۳ میلیون قطعه رسیده است .
تکثیر ماهی سوف نیز از سال ۶۹ آغاز شد و از آن هنگام تاکنون بیش از یک میلیارد و ۱۶۰ میلیون قطعه تکثیر و رهاسازی شده است .
تکثیر کپور ماهیان نیز از سال ۱۳۶۱ تا سال ۱۳۷۹ ادامه داشت که مقدار ۱۲ میلیون و ۶۴۰ هزار قطعه تکثیر شد و از سال ۷۹ به ۹ کارگاه بخش خصوصی واگذار شده است .
مساحت زیر کشت تکثیر و پرورش ماهی از یکهزار و پنچ هکتار قبل از انقلاب اکنون به شش هزار و ۳۰۰ هکتار رسیده است .
مدیرکل شیلات گیلان در خاتمه گفت : این اداره به تولید بیشتر محصولات شیلاتی بر اساس برنامه توسعه پنجم ، کاهش هزینه تولید آبزیان ، توسعه پرورش ماهیان خاویاری ، پرورش ماهی در قفس در دریا ، ساماندهی بازار ماهی ، توسعه صنایع مرتبط به محصولات شیلاتی به عنوان دیگر اهداف خود همت گمارده است .
روز ۱۲ بهمن سالروز ورود امام خمینی “( ره) به کشور و آغاز دهه فجر هم زمان با روز ملی شدن شیلات است .
معرفی تعدادی از پرسنل زحمتکش شیلات بندرانزلی
|
نام ونام خانوادگی : ابراهیم جعفرزاده
تحصیلات: مهندس شیلات
آدرس الکترونیکی: EBRAHIMJAFARZADEH@YAHOO.COM
شماره تماس:داخلی: ۵۲۵ ۴-۰۱۸۱۳۲۲۳۰۰۲
شماره فکس ۰۱۸۱۳۲۴۰۷۷۵:
شماره همراه ۰۹۱۱۱۸۴۱۳۲۰ :
آدرس: غازیان – خیابان آیت الله طالقانی اداره کل شیلات استان گیلان بندر انزلی دفتر مرکزی سایت شیلات گیلان
|
|
|
نام ونام خانوادگی : محمد سجادی
تحصیلات: لیسانس – مدیریت
آدرس الکترونیکیmohammad_sajadi@YAHOO.COM
شماره تماس:داخلی: ۲۶۱ ۴-۰۱۸۱۳۲۲۳۰۰۲
شماره فکس : ۰۱۸۱۳۲۴۰۷۷۵
سمت: مسئول دفتر تحول اداری
آدرس: غازیان – خیابان آیت الله طالقانی اداره کل شیلات استان گیلان بندر انزلی
دفتر تحول اداری
|
|
|
نام ونام خانوادگی : علی صفاتی
تحصیلات: فوق دیپلم – تکثیر وپرورش آبزیان آب شیرین
آدرس الکترونیکی : aliseffati@YAHOO.COM
شماره تماس:داخلی: ۲۳۳ ۴-۰۱۸۱۳۲۲۳۰۰۲
شماره فکس : ۰۱۸۱۳۲۴۰۷۷۵
سمت: مسئول روابط عمومی شیلات گیلان
آدرس: غازیان – خیابان آیت الله طالقانی اداره کل شیلات استان گیلان بندر انزلی
دفتر روابط عمومی شیلات گیلان
|
|
