بازارچه های سنتی شهر رشت از قبیل پیرسرا، سرخبنده، ساغریسازان و سایر بازارچه ها درحال از بین رفتن هستند در حالی که مردم به این بازارچه های سنتی نیاز دارند.
به گزارش خبرنگار مهر در رشت، ﺑﺎزار و بازارچه ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﻪ ﻣﺮﻛﺰ ﻣﻬﻢ اﻗﺘﺼﺎدی ﺷﻬﺮ در ﻛﻨﺎر عناصر دیگری چون مساجد جامع، امامزاده، مدارس، ﻛﺎﺧﻬﺎ ﻳﺎ ﻣﻘﺮ ﺣﻜﻮﻣﺘﻲ و دروازه شهر در مرکز شهر یا ارتباط دهنده دروازه شهر با مرکز شهری از اﻋﺘﺒـﺎر ﺧﺎﺻﻲ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ از اینرو ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ از اولویتهای ﻣﻬﻢ اﺣﻴﺎء و زﻧﺪه ﺳﺎزی ﺑﺎﻓﺖ ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﺎرﺑﺮی ﺑﺎزار، ﺳﺎﺧﺖ ﭘﺎﺳﺎژﻫﺎی ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﺳﺒک ﻏﺮﺑﻲ ﺻﺪﻣﻪ زﻳﺎدی ﺑﻪ ﺑﺎزارﺳﻨﺘی زده اﺳﺖ ﻛـﻪ در ﺑﺮﺧـﻲ موارد ﺑﺎزار ﺗﻌﻄﻴﻞ ﻳﺎ از اﻋﺘﺒﺎر اﻓﺘﺎده اﺳﺖ.
یک کارشناس مسائل شهرسازی و معماری در این خصوص گفت: ﺑﺎزار ﺑﺼﻮرت همزمان ﻳک ﻣﺤﻮر ﻣﻬﻢ ارﺗﺒﺎﻃﻲ، اﻗﺘـﺼﺎدی و فرهنگی شهر است و ﻧﻘﺶ و ﻣﻨﺰﻟﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻤﻲ در ﺣﻴﺎت اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺷﻬﺮ دارد و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺟﻬﺖ اﺳـﺖ ﻛـﻪ در ﻣﻮاﻗـﻊ حساس ﺑـﺎزار تاثیر ﻣﻬﻤﻲ ﺑﺮ روﻧﺪ روﻳﺪادﻫﺎی اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ و ﺳﻴﺎﺳـﻲ دارد.
محمد فلاحی افزود: از وﻳﮋﮔﻴﻬﺎی مهم بازارچه ها و ﺑﺎزارﻫﺎی اﻳﺮان ﺳﺒک ﻣﻌﻤﺎری و ﻧﻮع ﺳﺎﺧﺖ آن اﺳﺖ ﻛﻪ از ﻧﻈﺮ ﭼﺸﻢ اﻧـﺪاز جغرافیایی نیز قابل توجه اﺳﺖ.
وی ادامه داد: همچنین ﺑـﺎزار را می توان ﺑﻌﻨـﻮان ﻣﺤـﻮر اﺻﻠﻲ و ﺳﺘﻮن فقرات شهر ﻧﺎم ﺑﺮد ﻛﻪ در ﭘﻴﻮﺳﺘﮕﻲ ﺑﺎﻓﺖ و وحدت سیمای شهرنقش ویژه اﻳﻔﺎ ﻣﻲ کند.
با این حال به نظر می رسد هر روز که می گذرد بافت تاریخی بازارچه های سنتی رشت که یکی از بافتهای با ارزش شهری کشور است، بیشتر در معرض تخریب قرار می گیرد.
شهر رشت مانند دارای پیشینه و الگوی سنتی در ساختار فضای شهریست
شهر رشت مانند دیگر شهرهای تاریخی کشور، دارای پیشینه و الگوی سنتی در ساختار فضای شهریست اما متاسفانه توسعه سالهای اخیر بافت این شهر را تحت تاثیر قرار داده است.
رئیس شورای شهر رشت در این زمینه به خبرنگار مهر گفت: احیای بافت بازارچه های سنتی از دغدغه های مهم شهرداری و شورای رشت است.
محمدرضا قاسمی افزود: بازسازی و نوسازی بافت سنتی بازارچه ها، علاوه بر احیای ساختار سنتی شهر، جاذبه های توریستی رشت را افزایش خواهد داد.
وی ادامه داد: بازارچه های سنتی شهر رشت از قبیل پیرسرا، سرخبنده، ساغریسازان و سایر بازارچه ها در معرض نابودی هستند در حالیکه مردم به این بازارچه های سنتی نیاز دارند.
رئیس شورای شهر رشت همچنین احیای بازارچه‌های سنتی شهر را مهم دانست و بر لزوم ایجاد بازارچه های سنتی در محله های قدیمی این شهر تاکید کرد.
بازارچه های سنتی رشت باید احیاء شود
وی در ادامه، بازار سنتی رشت را شامل میدان بزرگ، میدان کوچک، چهارسوق ها و کاروانسراها دانست و افزود: در بازار سنتی اساس مبتنی بر روابط صادقانه ناشی از وابستگی های شخصی، تجاری و سیاسی است که حل مشکلات، خصوصی و با رضایت طرفین انجام می شود و در بازار مدرن روابط غیرشخصی و بر اساس اتکا به نظام بازار است که زمینه شایسته سالاری را فراهم می آورد.
به هر حال اطلاعات موجود درباره پیدایش نخستین مکانهای زیستی که دارای اقتصاد کشاورزی، دامداری و مکانهای که علاوه بر آن دارای اقتصادی مبتنی بر تولید صنایع دستی و کارگاهی بوده اند هنوز راه به جایی نبرده است که بتوان نظری صریح در مورد پیدایش نخستین بازارها در ایران بیان کرد.
به یقین بحث مازاد تولید کشاورزی که به عنوان نخستین هسته تولد شهرها و روابط آن محسوب می شود را نیز می توان در راستای تشکیل بازارهای ایران در عهد باستان دخیل دانست.
خرید از بازار رشت اگرچه با مشکلات عبوری روبروست اما در نوع خود از دیدنی های استان گیلان به شمار می رود، گردشگر وقتی به بازار رشت وارد می شود به دنبال خرید سوغات یا کالای مورد نظر در میان تنوعی از رنگهای زیبای محصولات کشاورزی، انواع ماهی و… ساعتها به جست وجو می پردازد و در کنار آن از کاروانسراهای قدیمی رشت و طاقی های بزرگ و کوچک آن دیدن می کند.
لزوم توجه به میراث فرهنگی بازار بزرگ رشت
آنچه که در این بین از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است لزوم توجه به میراث فرهنگی بازار بزرگ رشت است، بازاری که از دیرباز محل داد و ستد کالاها میان ایرانیان و اروپائیان بوده است، بی تردید نقش بازار در رونق گردشگران استان گیلان بسیار پراهمیت است و نمی توان به سادگی از آن گذشت.
پس اگر بتوانیم با تهیه نقشه هر محدوده از بازار رشت کاربری های توریستی و فرهنگی آن را مشخص کنیم با یک تیر دو نشان زده ایم، اول اینکه فروشندگان کالاهای خود را به فروش می رسانند و هم اینکه توانستیم علاوه بر فروش محصولات محلی، میراث فرهنگی بازار را به گردشگران معرفی کنیم.
با ابن وجود نقشه سراها و طاقی های بازار می تواند در نوع خود یک ایده نوین برای دستیابی به یک هدف بزرگ باشد، هدفی که شاید گردشگری گیلان را با تحولی عظیم در عرصه اقتصاد منطقه رو به رو سازد.
“فرهنگ” جاذبه اصلی گردشگری است، بدون در نظر گرفتن فرهنگ که تفاوتها را ایجاد می کند تمام نقاط دنیا شبیه هم به نظر می رسند در پایان سفر اگر در ما احساسی جدید یا متفاوت ایجاد و فایده ای حاصل نشود، چه انگیزه ای برای هر یک از ما وجود خواهد داشت که از جایی دیدن کنیم که آن را آزادانه انتخاب کرده ایم؟
تمام نقاط دنیا بدون داشتن میراث فرهنگی مختلف اندک چیزی برای ارائه خواهند داشت
اگر تفاوتی در مقصدها وجود نداشته باشد، یک سفر را به ندرت می توان سفری مطلوب تر از دیگری تلقی کرد، آنگاه صنعت گردشگری در چه وضعیتی خواهد بود؟ بنابراین تمام نقاط دنیا بدون داشتن میراث فرهنگی مختلف اندک چیزی برای ارائه خواهند داشت که مسافران را به منظور گردشگری جذب کند.
بطور کلی آنچه که یک گردشگر از یک جاذبه انتظار دارد، ویژگی متفاوت بودن آن است، متفاوت از آنچیزی است که زندگی روزانه او را تشکیل می دهد. تنوع رنگها در بازار بزرگ شهر رشت و سبک چیدن محصولات برای عرضه به خریداران و همچنین ساختار کالبدی کهن بازار همگی دنیای تضاد را در ذهن گردشگر متجلی می سازد و گردشگر را با این باور آشنا می کند که نیازش را در این مکان احساس کند.
بافت محلات شهر رشت، آثار، بقایا و سنن و آداب و رسوم دوران قدیم را تداعی می کند
آبادانی شهر رشت، از زمان شاه عباس صفوی که در آن زمان، به صورت قصبه بوده شروع شد و در زمان قاجار، به دلیل توسعه اقتصادی ایران و روسیه، گسترش پیدا کرده و نام قدیمی محلات شهر رشت که بیشتر بیانگر پیشه ساکنان آن است، در سفرنامه ها نیز آمده و جز دو سه مورد از آنها بقیه به همان نامهای قدیمی خود مشهور و معروف هستند.
ساغریسازان، رودبارتان، خمیران زاهدان، دباغیان، کوزه گران، خمیران چهل تن، چله خانه، چمارسرا، استاد سرا، پاسکیاب، سرخبنده، آتشگاه بیستون، صیقلان، زرجوب، کیاب، سبزه میدان، دو برادران (چهار برادران) از جمله محلات قدیمی شهر رشت محسوب می شوند.
این بافتهای قدیمی، ضمن آنکه جزئی از میراث فرهنگی است و آثار و بقایا و سنن و آداب و رسوم دوران قدیم را تداعی می کند، می تواند از معضلات قابل توجه در بافت شهری این شهر نیز محسوب شود و در این میان توجه به بازار رشت نیز به عنوان ویترین صنایع استان مهم است.
هم اکنون شهر رشت با ۱۳۶ کیلومتر مربع مساحت، بیش از ۵۱۳ هزار نفر جمعیت دارد.
منبع: گیلان نیوز
