گیاهان تالاب :

 در گذشته های نه چندان دور، اراضی پیرامون تالاب انزلی تحت تأثیر آن به صورتهای مرطوب و اشباع از آب و همچنین برکه های متعدد ،پذیرای انواع خاصی از درختان آبدوست نظیر بید و توسکا بوده است که گذشته از چشم انداز بسیار زیبا، به دلیل آن که این درخت همچون پمپ آب، آبهای اضافی زمینی را در خود کشیده و سپس تبخیر می کرد باعث خشک شدن زمینهای غرقابی می گردد. بدین ترتیب محیط های پذیرایی حشرات را (برکه ها و آبهای سرگردان) از بین می برد. چوب این درختان نیز در انواع مختلف کاربردهای فراوان محلی داشته است.

پرندگان تالاب انزلی:
دریای خزر یکی از مهمترین مناطق زیستگاهی پرندگان آبزی مهاجر است این دریا در مرکز توزیع جغرافیایی جمعیت غازها و اردک ها(مرغابی ها) غرب سیبری، خزر و نیل واقع شده و هر ساله در این مسیر پرواز بیش از ۱۰ تا ۱۲ میلیون انواع اردک و غاز، قو و سایر پرندگان به مهاجرت می پردازند. بسیاری از این پرندگان بین یک تا سه ماه از زندگی خود را در حواشی دریای خزر سر می کنند. تالاب انزلی و آبگیرهای حاشیه آن از مهمترین مناطقی است که می تواند بهترین شرایط را برای گذران زمستان پرندگان مهاجر فراهم سازد. تنوع پوشش گیاهی تالاب سبب جلب و جذب پرندگان مهاجر به تالاب انزلی شده است.

از لحاظ پذیرش جمعیت پرندگان مهاجر در تالاب انزلی پنج منطقه مشخص شده که هر کدام وضیعت خاصی از پذیرش جمعیت پرندگان مهاجر دارند که عبارتند از:

۱- جمعیت پرندگان بارز منطقه مرکزی تالاب که نسبت به قسمت های دیگر تالاب به پیری زودرس دچار شده است و این وضعیت به علت وجود پسابهای خانگی، صنعتی و زراعی است که موجب افزایش رویش های گیاهی و مصرف اکسیژن، ترکیب نامناسبی از آلاینده ها و بویژه فلزات سنگین است. به علت حجم آبی که توسط رودخانه های متعدد به آن وارد می شود مثل یک سد محکم و پایدار در مقابل شوری آب دریا مقاومت کرده و مانع ترکیب و اختلاط دو نوع آب می شود. این منطقه محیط چندان مناسبی نیست ولی به علت رویش گیاهان مناسب تغذیه غازها در زمستانها مأمن و پناهگاه بزرگی از پرندگان می باشد و در فصول دیگر بیشتر پذیرای فلامینگو می باشد.

۲- بخش شرقی تالاب در این بخش بیشتر جمعیت اردک ها و چنگر به چشم می خورند و سپس با توجه به فراوانی غازها، خروس کولی و کنار آبچرها و بقیه پرندگان از سهم کمتری در این منطقه برخوردار هستند.

پستانداران تالاب انزلی

 درباره پستانداران تالاب انزلی مطالب بیشتر و زنده تری را می توان نوشت که در این میان انواعی از پستانداران که در ارتباط مستقیم با تالاب هستند از سایر پستانداران جدا می گردد. وجود حداقل ۱۷ گونه خفاش در تالاب یکی از این مطالب است که نقش عمده ای در کنترل حشرات تالاب دارند. 

آبزیان تالاب:

تالاب انزلی یک مخزن آب لب شور با عمق کم به شمار می رود. وجود محیط آبی زنده ای مانند تالاب انزلی در کنار دریای خزر و ارتباط وسیع آن با دریا محیط مطلوبی را برای تخم گذاری انواع ماهیان فراهم ساخته است. وجود ۲۰ گونه ماهی در تالاب انزلی تأیید شده است. که ۱۱ گونه آن بومی، ۸ گونه مهاجر و یک گونه نیمه مهاجر است. ماهی سفید و سوف که از ماهیان مهاجر هستند برای تخم ریزی و زاد و ولد به تالاب آمده و پس از تخم ریزی مجدداً به دریا بازمی گردند. کپورماهیان، اردک ماهی از ماهیان بومی تالاب هستند که به طور دائم در تالاب زیست می کنند. به نظر می رسد تغییرات درجه حرارت دریا و شرایط محیطی تالاب به گونه ای است که این زیستگاه را مساعدترین محل برای تخم گذاری ماهیان و پرورش طبیعی بچه ماهیها ساخته است. از جهت دیگر تالاب انزلی با داشتن آب شیرین و انواع گیاهان و حیوانات آبزی از نظر تغذیه زیستگاه مناسبی برای ماهیان به شمار می رود. جریان و آرامش نسبی آب در تالاب امکان آمیزش اسپرم ماهی نر با تخم ماهی ماده را در شرایط مطلوب فراهم می سازد و ریشه و ساقه گیاهان آبزی محل چسبندگی خوبی برای لاروها به شمار می رود و به همین لحاظ هر ساله گله هایی از انواع ماهیان برای تخم ریزی و تولید مثل به تالاب روی می آورند. این ماهیان منشأ عظیم صیدی هستند که توسط صیادان به انواع مختلف در تالاب انزلی صورت می گیرد.

رفت وآمد قایق های موتوری، آلوده شدن آب به روغن سنگین و مواد شیمیایی سمی، صید بی رویه در زمان تخم ریزی، آلودگیهای ناشی از مصرف سموم گیاهی و کود شیمیایی در مزارع اطراف تالاب رفت وآمد ماهی ها رابرای تخم ریزی به تالاب کاهش داده است و امکان تولید مثل به مراتب دشوار و محدود شده است. مهمترین ماهیان تالاب انزلی عبارتند از :

۱- اسبله

۲- سوف

۳- اردک ماهی(شوک) 

۴-  کولمه

۵- ماهی سفید

۶- ماش ماهی 

۷-  کپور

۸- کپور نقره ای

۹- کپور علفخوار (آمور)

۱۰-  سیاه کولی

۱۱- شاکولی 

۱۲- سیم

منبع:سایت fishing.ir