آدم باضی وختان ، چی خابانی دینه ؟ پریشبا خاب بیدام ، کی رنگه دونیا واگردسته ، دونیا ایتا خورمه دونیا ببوسته ، لاب جه آسایش پورا بؤسته . گیدی ، خاب آدمه خییاله زاکه ، خابانی کی دینیم ، هون نأجه یانی ایسه ، کی وختی بیدار ایسائیم ، به اَمِه کلّه زنه […]

  گیلیکَـه جخطــره دام ، خاک بمِه سر فارَسی گب سره دام، خاک بمِه سر زوانـِــه گیلکــی ، گــــــولا مــــانسته مِــه گـولا پَرپَره دام ، خاک بمِه سر ! واگردان فارسی : گیلکـــــی را از یـــاد بــــــــردم ، خاک برسرمن حرف زدن فارسی را سر دادم، خاک بر سرمن زبـــــان گیلکــــی ، مــــانـند گـــــــل زیبــا […]

آشوره عروسی شبه ، آشورا بوگوفتد : « فارَس ، تِه پئر بَمَرد » آشور بوگوفت : « تَرَ بوخودا ، حلا مِه پئره مخسره بازیانا بیدین ! » واگردان لوغات گیلکی به فارسی : بوگوفتد : گفتند / فارَس : برس / ته پئر بمرد : پدرت مُرد / تَرَ بوخودا:تورا خدا /حلا :حالا […]

رو به طیران کی خوسم گیلانِ خواباَ دینمه فوچینم می چوما او کوگا عذاباَ دینمه می زنای بخواب اَیه مراگه اَ غریبه جا کله پیش آخرئی روز تی مرگه خواباَ دینمه اَمی همساده چاکود عمارتِ سه مرتبه مردمِ خانه ولی من تی قوراباَ دینمه تی کولا پَشم ناره خنده دآره تی مشتگی کرتاکرت هچین تی […]

  شیون فومنی (میر احمد سید فخری نژاد) از شاعران محبوب و مشهور خطه ی شمال در سوم دی ماه ۱۳۲۵ه ش در شهرستان فومن دیده به جهان گشود او تحصیلات ابتدایی و سه ساله ی خود را در رشت سپری کرد و بعد از آن به کرمانشاه کوچ نمود و سه ساله دوم دبیرستان […]

چند نسل گذشت دیگر کسی از پیرمردان گیله مرد بر روی نیم کت قهوه خانه های کنار مزارع نمی نشیند حالا دیگر کمتر کسی است که بشود مشخص کرد پیر شده ،حقیقتا من از زمانه ای حرف میزنم که نواده های پیرمردان خود مالک تمام املاک ،مزارع وباغ های پدران خود شده اند مو هایشان […]

  یک خاطره ی شیرین عاشقانه و شاید درد آور در قالب سروده ی گیلکی با ترجمه ی پارسی باشد که ازخواندن آن لذت ببرید تَه شئال بوخوره لاکو ( الهی شغال تو را قورت بدهد دختر لوس و زیبا ) لاکو تَه یاد هَنه یه روز بَمابوم شیمه کوچِه درون تا شاید تَه پنجره […]

  تِــه او دیمان مـانِه سورخه گولا کؤر کــــرا بــاد فـــوتـا دِه تِــه کاکولا کؤر اوصوب تِه ماچی یا مِه مار بفامست وابو چون تِـه لبه روژ مِه جولا کؤر !  واگردان فارسی : گونه های ات به گل سرخ می ماند ، ای دختر باد بر کاکل ات وزیده است ، ای دختر آن […]

  ۱۱ آذر که می رسد چهره میرزا دوباره از پس پرده ذهنم نمودار می شود . میرزا کوچک جنگلی که خسته ولی نه درمانده از مبارزه با ستم در ۱۱ آذر ، ۹۰ سال پیش در تلاش برای گریختن از کمین دشمن در سرمای گزنده کوهستانهای گیلان جان خود را از دست داد. با […]

دریای کاسپیان یا دریای خزر دریای کاسان که به اشتباه دریای خزر نامیده می شود به همراه دریای سیاه ، بحر آزوف ، دریاچه آرال ودریاچه های اطرا ف آن در ازمنه گذشته و دورانهای قدیم زمین شناسی جزء دریای مدیترانه فعلی و فیروزه قدیم بوده است. در اطراف آن آثار سنگهای ماقبل دوران اول […]

  ایوان و تلار تابستانی که از مهم ترین عناصر واحد مسکونی و محل بیش تر فعالیت های روزانه است، لایه ای آشکار است که گاه دور تا دور بنا را احاطه کرده وو برای فرار از رطوبت زمین، روی پی ها و کرسی هایی در ارتفاع بالای سطح زمین احداث شده است. ارتباط طبقات […]

  کوچصفهان وگیسوم: پس از طی دو فرسخ، به قریه ی بزرگی می رسند موسوم به کوچصفهان، در آن قریه، بازار آجری بسیتر خوبی واقع است. بعد از قطع سه فرسخ از قریه مزبور، به سفید رود نی رسند که در طرف راست آن قریه گیسوم است و در او نیز یک بازاربزرگی واقع است. […]

چند بیت شعر صمیمی و اشتها آور با گویش گیلکی همراه با ترجمه ی پارسی باشد که با خواندنش لذت ببرید و اشتهایتان باز بشود بادمجُن ورقه زاکُن بوخوردین چَنگره چَقَردَمَه زاکُن بوخوردین …… کولو بیج ِ میون دبیشته ماهی اناردون با تره زاکون بخوردین بوخورین نوش ِ جُن هیتو بخورین حلال ِ جوُن ِ […]

  گاهشماری گیلکی، گاه‌شماری باستانی مردمان کوهستان‌های گیلان و مازندران است که به نام‌های گاهشماری گالشی، گاهشماری دیلمی و گاهشماری گیلان باستان نیز معروف است. این تقویم، از گاه‌شماری‌های خورشیدی‌ست که در میان گیلک‌زبانان کوهستان‌های گیلان و غرب مازندران (گالش) رایج بوده‌است و البته برخی از پژوهشگران معتقدند که این تقویم در میان گیلک‌زبانان جلگه‌نشین […]

  موزه میراث روستایی گیلان نام روستایی روباز در استان گیلان در شمال ایران است. این موزه در زمینی به مساحت حدود ۲۶۰ هکتار در پارک جنگلی سراوان، واقع در کیلومتر ۱۸ جاده رشت – تهران در دست تکمیل است. فاز مطالعات مقدماتی این موزه از اوایل سال ۱۳۸۱ خورشیدی آغاز گردید. در اردیبهشت ۱۳۸۴ […]

  سه بیت شعر صمیمی با گویش گیلکی همراه ِ ترجمه ی پارسی تقدیم به همه دختران ِجوان ِدیارم. باشد که با خواندن این ابیات ِصمیمی در دهنشان آب جاری شود. خیارلو سر خیار لاکو بوخوردی آلوچه با دلار لاکو بوخوردی چی مزه دِهنَه گلپر با آلوچه اخته، تُرشه انار لاکو بوخوردی دُونَم لاکو تی […]

  درخت بقعه ی سید ابوالقاسم، قاسم آباد رودسر این درخت بزرگترین نارونی است که نگارنده در شرق گیلان دیده است. این درخت در پشت بقعه ی آقا سید ابوالقاسم قرار دارد ومورد توجه و احترام از اهالی است. مزار سید مظفر، آقا سید شریف لاکان رشت در مسیر لاکان رشت و در فاصله ی […]

  ۱- مقدمه پدیده گردشگری زاییده ی نیاز های گوناگون روانی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی انسان هاست که از دیر باز با اشکال متفاوت در جوامع انسانی وجود داشته و تدریجا مسیر تکامل خود را تا عصر حاضر پیموده است. یکی از نتایج بسیارمهم تکامل پدیده ی گردشگری، اقتصادی بودن آن در عصر حاضر می […]

  مزار سید اسماعیل، خلشاه آستانه اشرفیه این مزار شامل درخت انجیری است که در اطراف آن چند درخت آزاد قرار دارد. از درخت های آزاد شیره ی قرمز رنگی می تراود که گفته می شود خونه است. صندوق نذوراتی نیز در این مکان نصب شده است. هم چنین محوطه ی این مزار حدود ۴۰۰۰ […]

استاد رشتی دوز   روفرشی زنانه حفریات باستان شناسی در نقاط مختلف گیلان مخصوصاً تالش گویای پیشرفت صنایع دستی در گیلان و آشنایی عمیق آنان با رمز و راز هنرهای دستی دوران ماقبل تاریخ است. می توان ادعا کرد که در دو یا سه هزار سال قبل از میلاد مسیح گیلانیان نه تنها با صنایع […]

  آدام اولئاریوس  در سفرنامه خود در این زمینه نوشته: گیلان در میان استان های ایران از نظر تولید ابریشم رتبه ی اول را دارد و به تنهایی  محصول آن ۸۰۰۰ عدل ابریشم است. تربیت کرم ابریشم درآمد بسیارزیادی دارد و یکی از اقلام مهم تجارت ایران به خارج را ابریشم تشکیل می دهد. طبق […]

  آدام اولئاریوس در سفرنامه ی خود درباره زنان گیلانی می نویسد: ” پوست گیلانی ها به سبب نوع آب و هوای منطقه زیستشان سفید تر از اهالی ایران است. زیباترین زنان در میان تالش ها دیده می شود که آدام اولئاریوس در سفرنامه ی خود درباره زنان گیلانی می نویسد: ” پوست گیلانی ها […]

۱_ کراچی گیری کراچی به زن کارگری گفته میشود که در انجام کار نشا و وجین اول و دوم به زن صاحبکار کمک نماید. کراچی کارها اغلب زنان خوش نشین و کم زمین می باشند. مزد یک کارگر زن کشاورز ۹ قوطی برنج ( هر قوطی ۳۳ کیلو) به اضافهء مقداری جنس است شامل : […]

  به دنیا آوردن بچه، زایش و مراحل مختلف رشد او در اکثر فرهنگ ها به خصوص در جوامع سنتی و روستایی از چنان اهمیت و جایگاهی برخوردار است که بی شک، مراسم و اعتقادات گسترده ای در پی دارد و در هر منطقه ای آیین ها و آداب و رسوم متنوعی در خصوص این […]

  نرگس مقدسیان دیشب تا چوشم نائیم چی پیرمرداک جان برانده می دومبال دوبو دوخاندی:«خدیج، خدیج بیه می پالی، بیه می پالی» چی زنای ایتا چماق مره میدومبال دوبو، آن صدایا ایشتاوستیم کی گوفتی: «آی بیشناق اَن بو می محبتان جواب» از صب خروسخان تا اسا اَ پیلکان سر نیشتم می دس دیل هیچ کاریا […]

قلابدوزی یکی از قدیمی ترین انواع رودوزی های سنتی ایران که احتمالاً سابقه آن به چندین قرن قبل از میلاد ‏مسیح می رسد قلابدوزی بوده که به رشتی دوزی و گلبنددوزی نیز مشهور می باشد. ماده اولیه تولید این ‏هنر ، صنعت زیبا و جذاب پارچه ماهوت در رنگ های متنوع و نخ ابریشم بوده […]

مردی بود که دو فرزند داشت ، یک دختر ، یک پسر .مادر بچه ها مرده بود و پدر می خواست زن دیگری  ببرد . اما زن دوم شرط گذاشته بود که نباید بچه داشته باشی و مرد ناچار شد  بچه هایش را سر به نیست کند ، اما دلش نیامد و چاره ای دیگر […]

« شال ترس مامد »( محمد نامی که از شغال می ترسد )  دل شیر داشت ، به جای یک زن دو زن داشت ، هر دو قوی هیکل ، بلند بالا و پر صولت . با این همه شال ترس محمد از شغال می ترسید . تا شغال را می دید دست و پایش […]

  در دبستان این شعر را بلند با معلم مان می خواندیم وگاهی مجبور بودیم در ذهن مان ثبتش کنیم روزهای کودکی مان با این شعر یادتان می آید؟ باز باران/با ترانه/با گوهر های فراوان/می خورد بر بام خانه/…/یادم آید روز باران/گردش یک روز دیرین/ خوب و شیرین/توی جنگل های گیلان… آن روزها باران را […]

  روایت می کنند سرگالشی به نام هادی در منطقه اشکورات بود که در فصل زمستان براحتی راه های کوهستانی صعب العبور اشکور را در سرمای شدید و طاقت فرسای آن پشت سر می گذاشت و در گیلان در زمینی که ملک اربابی بود سکونت داشت . کار اصلی وی دامداری بود . در ییلاق(اشکور) […]