ازجمله باور های مردم سرزمین گیلان وهمچنین مازندران مربوط به مرغنه(تخم مرغ) می باشد.یکی از این باورها ارتباط با چشم زخم دارد.
به عنوان مثال اگر کسی دچار مرضی(غالبا سرماخوردگی) شود در باور ما به علت حسناتی که دارد به او چشم زخم زده اند در این زمان شخصی نام تمام افرادی را که در طی چند روز اخیر او را دیده اند را بر روی تخم مرغ می نویسد و به ازای هر اسم خطی بر روی تخم مرغ میکشد .بعد از آن دو سکه را در دو طرف مرغنه قرار می دهند و پس از آن نام تمام افرادی را که در هنگام خط کشیدن برده شد تکرار می کنند و به ازای عر اسم بوسیله سکه ها مرغنه را فشار می دهند.پس از اینکه تخم مرغ شکست مشخص می شود که چه کسی به بیمار چشم زخم زده است پس از آن خاک زیر پایش را و یا نخی از لباسش را آتش می زنند تا چشم زخم بی اثر گردد.
همچنین در فرهنگ عامه‌ی گیلانی‌ها ده‌ها چیستان و ضرب‌المثل و کنایه برای تخم‌مرغ وجود دارد، مثلاً: «فل پوشت مورغانه پیدا کودن» (زیر توده‌های شلتوک تخم‌مرغ پیدا کردن) که خوش‌شانسی و خوش‌بیاری را تداعی می‌کند.
گیلانی‌ها خورشت «باقلا قاتوق» بدون تخم‌مرغ را توهین به خود حساب می‌کنند و برایش شعری بدین مضمون دارند: «باقلا قاتوق بی‌مرغانه/ هفتا الاغ تی مهمانه» (خورشت باقلی بدون تخم‌مرغ/ هفت الاغ مهمان توست). در گذشته در ایام عید نوروز یکی از بازی‌های متداول در هر کوی و برزن در سرتاسر گیلان «مورغانه جنگ» (جنگ تخم‌مرغ) بود.
جمع آوری و تنظیم : مهدی پور (وبلاگ نصیرمحله)
