یکی از مشاغلی که مردمان شمال کشور بدان مشغول بودند نعلبندی بود:
نعل بندی شش مرحله مشخص دارد که عبارتند از:
۱- نعل برداری: پا را بالا آورده و به کمک چکش و تیزبر پرچ میخ ها را انجام داده سپس از سمت پاشنه به کمک گاز انبر و به صورت اهرمی شروع به برداشتن نعل می کنیم. باید مراقب بود که میخ ها به دیواره آسیبی نرساند و همه میخ ها خارج شده باشند.
۲- قیار (آماده سازی): در این مرحله سُم را برای زدن نعل جدید آماده می کنند که بیشتر شامل برداشتن بافت شاخی سُم، دیواره، قطعات جدا شده و خراشیده کف و قورباغه می باشد که به دلیل وجود نعل ساییده نشده اند و بلند شده، پس باید به اندازه طبیعی خود برگردند. برای قیار بیشتر از چاقوی سُم تراش استفاده می شود ضمن آنکه به کمک چکش و چاقوی سُم بری و نیز گاز سُم چین می توان قسمتهای لازم را کوتاه کرد. در این مرحله بریدن سُم به اندازه کافی، رعایت نسبت ارتفاع پاشنه به پنجه و تراشیدن سُم در سمت داخل و خارج آن به یک اندازه مهم است. در پایان سطح زمینی سُم را سوهان زده و صاف می کنیم.
۳- آهنگری و نعل سازی: تسمه های آهنی و دراز را در کوره سرخ کرده و با استفاده از ضربات چکش به شکل نعل دست یا پا در آورده و سپس سوراخ می کنند. همچنین از نعل های آماده هم می توان استفاده کرد.
۴-نعل بندی و اندازه نمودن نعل: دو روش نعل بندی وجود دارد:
الف) یکی نعل بندی گرم که نعل ساخته شده در مرحله قبل را موقعی که هنوز کمی داغ است با انبر مخصوص گرفته و متناسب با اندازه سُم آن را تنگ یا گشاد کرده و در صورت نیاز کوتاه می کنند سپس بر روی سُم گذاشته تا به اندازه نعل بافت شاخی را بسوزاند، این یک روش کامل است.
ب)روش دوم نعل بندی سرد است که نعل آماده را استفاده می کنند و
نیازی به کوره ندارد.
۵- میخکوبی: نعل آماده و اندازه شده را روی سُم قرار داده، یکی از میخ های پنجه را کوبیده و سپس با جابجایی نعل آن را در جای اصلی خود قرار می دهیم به طوریکه پنجه و پاشنه در مکان اصلی خود قرار بگیرند. میخ ها را یکی بعد از دیگری به آرامی و با دقت بسیار کوبیده و مراقب هستیم که سر میخ نه زیاد بالای سُم و نه زیاد پایین آن بیرون آید. سپس سر میخ ها را با قلاب چکش کاملا” برگردانده و آن را می برند و فقط به اندازه ای باقی می گذارند که بتوان آن را پرچ کرد. معمولا” چهار میخ در سمت خارج و سه میخ در سمت داخل استفاده می شود. نوک میخ ها به صورت مورّب است که سمت مورّب آن باید به طرف داخل و سمت صاف آن به سمت خارج باشد تا میخ وارد بافت زنده سُم نشود.
۶- پرداخت، اتمام و تکمیل: نعلبند قسمت پرچ شده میخ را محکم کرده و با چکش کاملا” می خواباند و در آخر آنها را با سوهان نرم و صاف می نماید. در پایان لبه های تیز دیواره سُم را با سوهان صاف می کنیم تا از بریدن و تکّه شدن دیواره جلوگیری به عمل آید.
جمع آوری به کوشش مهری محمدی
nasirmahaleh.persianblog.ir/
جالب و دقیق بود . دوران نوجوانی چند بار این کار را از نزدیک توسط اوستا حسین نعل بند مشاهده نمودم . توسیه میشه موقع این کار از ماسک استفاده بشه چون بوی نا مطبوعی از سم حیوان متصاعد میشود . با تشکر