مدیریت گردشگری و نقش آن در توسعه ی روستایی

مدیریت امور گردشگری در سطح ملی از وظایف و مسئولیت های دولت است که خط مشی و سیاست های کلی، وضع مقررات، ترتیبات اداری، منابع مالی و سهم هر یک از بخش های عمومی یا خصوصی توسط دولت مشخص می شود. در برخی از کشورها برنامه ریزی گردشگری در این سطح به صورت نیمه دولتی یا حتی غیر دولتی و خصوصی انجام می گیرد. بدین ترتیب برنامه ریزی و مدیریت گردشگری روستایی وظیفه ی تعداد زیادی از سازمان های بخش دولتی و خصوصی و شوراهای اسلامی روستاهاست که به طور مستقیم یا غیر مستقیم در گردشگری دخالت دارند.( ۸، ص ۵۲)

اثرات گردشگری روستایی بر محیط روستا
۱ ) ایجاد اشتغال برای نیروی مازاد کار و ایجاد فعالیت ها برای کار مازاد
۲ ) تنوع اقتصاد روستایی در کنار دیگر بخش های اقتصادی
۳ ) بالا بردن سطوح درآمدی خانوار روستایی
۴ ) ایجاد تقاضا برای محصولات کشاورزی، صنایع دستی و دیگر محصولات
۵ ) حفظ آثار باستانی، ابنیه ی تاریخی و جاذبه های طبیعی روستا
۶ ) اثرات اجتماعی، فرهنگی گردشگری روستایی
۷ ) محیط روستایی و پیرامون فرصت را محقق می کند تا گردشگران در بطن سنتی روستا زمانی را به فراغت بگذرانند.( ۹، ص ۲۰۳)

محصول گردشگری روستایی
برای تامین انتظار بازدیدکنندگان لازم است کسب و کارهای مرتبط با گردشگری، رفتار خرید گردشگران را درک کنند. مقصدهای گردشگری روستایی برای رقابت باید دارای امکانات تامین نیازمندی های اساسی گردشگران مانند: اقامت و غذا باشند برای نمونه، در گردشگری مزرعه ،کشاورزان باید توانایی متنوع ساختن فعالیت های خود را داشته باشند، تا ارزش محصولات و دارایی آن افزایش پیدا کند. این موجب بقا و توسعه ی جنگل داری، شکار، ماهیگیری، تولید میوه ها و پرورش زیتون در ( کشورهای مدیترانه ) می شود.
در همه ی بازدیدها یا تجارب گردشگران، برخی از محصولات یا عناصر مختلف در نظر گرفته می –شود. این عناصر به طور معمول شامل حمل و نقل، اقامت، سرگرمی، جاذبه ها و تسهیلات خرده- فروشی و امکانات فراغتی و تفریحی است، آن ها با یکدیگر عرضه ی گردشگری را نشان می دهند.
برخی اوقات، این عناصر سازماندهی شده، و به صورت یک بسته ی گردشگری در می آید که توسط گردانندگان سفرها و عوامل مسافرت ها به فروش می رسد و گاهی اوقات نیز گردشگران خود این عناصر مختلف را انتخاب و ترکیب می کنند. در هر مورد این عناصر به طور جمعی، ترکیبی از فعالیت ها و کارکردها را تولید می کنند که (( محصول گردشگری )) نامیده می شود.
دو شیوه برای بررسی محصول گردشگری وجود دارد، این موضوع از یک طرف ممکن است از نقطه نظرصنعت گردشگری یا فراهم کنندگان محصول گردشگری بررسی شود که در این صورت، تمرکز بر مسائل و چالش های بخش های گردشگری است.
از طرف دیگر، این موضوع می تواند از نقطه نظر گردشگران بررسی شود. در این مورد، محصول گردشگری شامل کل تجربه ی گردشگری است، و در این صورت محصول گردشگری بیش تر از مجموع بخش های تشکیل دهنده ی آن است. به عبارت دیگر محصول گردشگری روستایی به طور ساده مجموعه ای از جاذبه ها، تسهیلات و فرصت های تفریحی در نواحی روستایی نیست، بلکه تمامی تجربه ای است که شامل همه ی دوره ها یا مراحل بازدید واقعی اعم از اولیه و بعد از آن در نواحی روستایی می شود.( ۱۰، ص ۶۰
معرفی منطقه ی مورد مطالعه
موقعیت جغرافیایی خشکبیجار
شهرستان خشکبیجار در قسمت شمال شرقی رشت و از توابع آن شهرستان می باشد خشکبیجار با وسعت ۲ /۱۱۱ کیلومتر مربع دارای دو دهستان به نام های نوشر و حاجی بکنده می باشد و مجموعا ۳۵ آبادی دارد.طول جغرافیایی آن ۴۹ درجه و ۴۶ دقیقه و عرض جغرافیایی آن ۳۷ درجه و ۲۲ دقیقه است.
الف ) دهستان نوشر: این دهستان از سمت شمال به دهستان حاجی بکنده، از سمت غرب به دهستان کته سر، از سمت شرق به دهستان های چون چنان و گفشه و از سمت جنوب به دهستان بلسبنه محدود است. دهستان نوشر در مجموع دارای ۲۱ آبادی بوده و مرکز آن روستای نوشر می باشد که این آبادی ها عبارتند از: بسته دیم بلسکله سید ابوالقاسم، تمل، جورکویه، جیرسرویشکا، آلمان، باغچه بنه، رفوه چاه، رود پشت، فرشم، شیشه گوراب، کوریجان، گلبازو، ماشال اعلم، مریدان، نوشر، سیاچاه، ویشکا، یوسف آباد، یوسف محله، سیاه اسطلخ میرزاربیع
ب ) دهستان حاجی بکنده: از سمت شمال به دریای خزر، از سمت جنوب به دهستان نوشر، از سمت مغرب، به سمت چاپارخانه، و از سمت مشرق به چونچنان محدود است. این دهستان دارای۱۴ آبادی به اسامی ذیل بوده و مرکز آن روستای حاجی بکنده می باشد.امیربکنده، امین آباد، باغ امیربکنده، پیرعلی ده، جیرکویه، چپرپرد، چوکده، حاجی بکنده، شهرستان، تالش محله، گیوامحله، چپرپردزمان، سرخشکی، سیاه اسطلخ.

ویژگی و توان اقتصادی خشکبیجار
کشاورزی
کشاورزی بیش از هر فعالیت اقتصادی وابسته به جغرافیای طبیعی است. انسان در محیط جغرافیایی به تناسب دانش، فرهنگ، هوش و قدرت خلاقیت و ابتکار خود می کوشد از منابع پیرامون خود به بهترین نحو بهره گیرد. در جلگه ی مرطوب و بارانی گیلان تنها غله ی قابل کشت برنج است. تجربه ی انسان ساکن در این جلگه به آموخته است که برای بهره مندی بیش تر از منابع محیط، در شرایط اقتصادی- اجتماعی مفروض، کشت برنج بیش از هر محصولی با این شرایط جغرافیایی تناسب داشته و اقتصادی ترین شکل تولید کشاورزی محسوب می شود. در اقتصاد گیلان، بخش کشاورزی یعنی فعالیت های تولیدی در زراعت ، باغداری، شکار، جنگلداری و ماهی گیری پیوسته دارای اهمیت بوده و در قیاس با کل کشور، وزن به مراتب مهم تری داشته است.( ۱۱، ص ۸۰)شغل بیش تر اهالی شهرستان خشکبیجار کشاورزی است. هر فرد روستایی دارای چند هکتار زمین کشاورزی می باشد و در آن به کشت برنج می پردازند.
دامپروری
دامپروری از دیر زمان در بسیاری از نواحی این مرزوبوم مورد توجه بوده و امروزه نیز بعد از کشاورزی و زراعت، در درجه ی دوم اهمیت قرار داشته و دارد. در بسیاری از دهستان های شهرستان رشت، به سبب داشتن مراتع ، چمنزارها و زمین هایی که اصطلاحا (( قرق )) خوانده می شوند پرورش انواع حیوانات اهلی و طیور متداول بوده و محصولات دامی آن ها نقش بسزایی را در اقتصاد منطقه ایفا می نمایند.( ۱۲، ص ۴۱۲) بیش تر اهالی روستا های خشکبیجار در حیاط خانه ی خویش مکانی به نام طویله برای نگهداری گاو،گوساله دارند و بعضی نیز علاوه بر طویله مکان کوچک دیگری را برای نگهداری اسب در نظر می گیرند. اهالی روستا از اسب برای کارهای کشاورزی خود استفاده می کنند و آن را به مزرعه می برند و پس از بریدن خوشه های برنج آن ها را بر روی اسب می گذارند و به انبار برنج ( تلمبار ) می برند. از گاو نیز شیر مصرفی خود را به دست می آورند و با آن ماست، پنیر،کره، دوغ در ست می کنند و در بعضی مواقع نیز آنان را برای فروش به بازار محلی می برند. بعضی از اهالی نیز علاوه بر شغل کشاورزی به شغل دامپروری مانند خرید و فروش گاو،گوساله و اسب می پردازند و درآمد مناسبی را کسب می کنند.
کارخانه ی برنجکوبی
در شهرستان خشکبیجار به دلیل اینکه بیش تر مردم آن کشاورز هستند کارخانه های برنجکوبی زیادی در این شهرستان دایر است. کارخانه هایی همچون دانه ی طلایی، موسوی، احمدپوردر نزدیکی مرکزشهرستان خشکبیجار قرار دارد. مردم بعد از بریدن برنج آن ها را به کارخانه ی اطراف روستای خود می برند. کارخانه ی برنجکوبی نیز ابتدا به مدت ۲۴ ساعت خوشه های برنج را خشک کرده وبعد از آن با دستگاه می کوبد و دانه های برنج سالم وجداشده از خوشه را به کشاورزان تحویل می دهد.
۵-۲-۶- جاذبه های گردشگری خشکبیجار
ساحل حاجی بکنده
حاجی بکنده از توابع شهرستان خشکبیجار با مختصات جغرافیایی ۴۹ درجه و ۴۷ دقیقه طول شرقی و ۳۷ درجه و ۲۶ دقیقه عرض شمالی، در ۹ کیلومتری شمال شرقی خشکبیجار و ۳۲ کیلومتری رشت قرار دارد. ارتفاع روستای حاجی بکنده ۲۶ متر از سطح دریا پایین تر است و آب و هوای آن معتدل و مرطوب است. رودخانه ی امین آباد در شرق و رودخانه ی حاجی بکنده در غرب روستا جریان دارد و پس از عبور از حاشه ی روستا به دریای خزر می ریزد.
روستای حاجی بکنده بافت مسکونی پراکنده ای دارد و به صورت خطی گسترش یافته است. اکثر خانه ها به سبک مدرن و به صورت ویلاها و سوئیت های زیبا بازسازی و نوسازی شده اند. ساخت سوئیت های زیبای روستایی در حیاط خانه ها به منظور اجاره به گردشگران، نشانه ی رونق گردشگری روستایی حاجی بکنده است استقرار روستای حاجی بکنده در کنار دریای خزر، امکان استفاده از طبیعت دریا و ساحل شنی و امکان انجام ورزش های ساحلی، شنا، صید ماهی و خرید ماهی تازه از صیادان و ده ها جاذبه ی دیگر، روستای حاجی بکنده را به یک روستای گردشگری بالفعل تبدیل کرده است. ( ۱۳، ص ۱۰۹ ) بعد از عبور هتل و برج بلند اردوگاه صدا و سیما در زیباکنار به سمت منطقه ی جلگه ای حاجی بکنده در مسیر در سمت چپ درختان صنوبر به صورت مرتب کاشته شده اند. ساحل حاجی بکنده ی بکر، مستعد توسعه ی گردشگری ساحلی و دریایی است به خصوص وجود سواحل هم جوار از جمله جفرود و منطقه ی آزاد انزلی بر ارزش های این محل می افزاید.( ۱۰، ص ۶۵)

پارک تفریحی خشکبیجار
پارک شهر در خیابان امام رضا ( ع ) در شهرستان خشکبیجار واقع شده است. این پارک در مرکز شهرستان قرار دارد و در فاصله ی ۸ کیلومتری ساحل حاجی بکنده می باشد. پارک شهر فضای سبز بسیار زیبایی همراه با گل های رنگینی را داراست. در این پارک وسایل ورزشی متنوعی نصب شده است که هر روز، صبح زود گروه های سنی مختلفی برای ورزش کردن به پارک شهر می روند. علاوه بر این وسایل ورزشی، وسایل بازی نیز برای کودکان در نظر گرفته شده است. به علت نزدیکی پارک شهر با جاده ی ساحلی حاجی بکنده ،گردشگران زیادی از این پارک دیدن می کنند و ساعاتی را در آن جا به تفریح می پردازند و بسیاری نیز با زدن چادرهای مسافرتی شب را در پارک شهر سپری می کنند

بقعه آقا سید کیا
تمل، روستایی است از توابع شهرستان خشکبیجار و بر اساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵ ، جمعیت آن ۲۴۵ نفر ( ۷۲ ) خانوار بوده است. نام دیگر روستای تمل (( شیرکوه )) می باشد. شغل اصلی مردم روستای تمل کشاورزی و دامپروری می باشد.
بقعه ی آقا سیدکیا در روستای تمل قرار دارد، آقا سیدکیا یکی از نوادگان امام موسی کاظم ( ع ) می باشد. بقعه ی آقا سید کیا یکی از زیباترین زیارتگاه هایی است که در شهرستان خشکبیجار وجود دارد و مسافران و گردشگران زیادی هر ساله به زیارت بقعه ی آقا سیدکیا می روند. بقعه ی آقا سیدکیا دارای حیاط بسیار بزرگی است که در فصل بهار و تابستان، گردشگران زیادی در فضای سرسبز حیاط می نشینند و خواندن دعا می پردازند. فضای درون بقعه بسیار بزرگ است و دیوارهای این زیارتگاه با آیینه کاری زینت داده شده است. یکی از ویژگی های بارز این زیارتگاه واقع شدن آن در بین شالیزارها می باشد که این شالیزارها جلوه ی زیبایی را به امامزاده داده اند و از سوغاتی های آن می توان نخودوکشمش و پارچه ی سبز را نام برد.

بقعه ی آقا سید ابراهیم
این بقعه در روستای شیشه گوراب واقع شده است .جمعیت روستای شیشه گوراب ۲۶۴ نفر است. یکی از شلوغ ترین زیارتگاه های موجود در شهرستان خشکبیجار بقعه ی آقا سید ابراهیم موسوی می باشد و روزانه تعداد زیادی از مردم روستا و یا گردشگران به این زیارتگاه می روند.مردم اعتقادات شدید مذهبی به امامزاده آقاسید ابراهیم دارند و نذرهای زیادی را برای گرفتن حاجت خود در این امامزاده می کنند به طوری که بیش تر وسایلی که در فضای داخلی بقعه وجود دارد هدایا و نذری های مردم می باشد. تا کنون افراد زیادی در این زیارتگاه شفا پیدا کرده اند. فردی که نابینا بوده و شب تا صبح دست خود را با پارچه ی سبز به ضریح بسته و صبح هنگام شفا یافته و بینا شده است. بسیاری از گردشگران علاوه بر زیارت برای شفا یافتن به این زیارتگاه می روند و چند روزی را در آن جا اقامت می کنند و به همین دلیل در حیاط این زیارتگاه اتاق هایی جهت اقامت گردشگران در آن جا ساخته شده است .

مسجد صاحب الزمان
مسجد صاحب الزمان و گلزار شهدا در روستای لات و کته سر خشکبیجار قرار دارد. این مسجد یکی از فعال ترین مکان های مذهبی برای انجام فعالیت های فرهنگی می باشد و در فصل تابستان برای فراغت و هم چنین آموزش های علمی برای کودکان و نوجوانان کلاس های متنوعی برگزار می گردد. در حیاط مسجد صاحب الزمان مقبره ی شهدای روستای لات و کته سر وجود دارد. معماری بنای این مقبره بسیار زیبا می باشد و دارای گنبد آبی و فیروزه ای رنگ می باشد که روی آن با خطی زیبا آیه های قرآنی نگاشته شده است. این مسجد در کنار جاده ی خشکبیجار قرار دارد و مسافران و گردشگران زیادی در مسیرخود به این مسجد بر می خورند و مدتی را در آن جا سپری می کنند.

نتیجه گیری
امروزه نقش گردشگری در کمک به توسعه ی نواحی دارای جاذبه های گردشگری بر همگان آشکار شده است. گردشگری روستایی یکی از اشکال گردشگری است که هر روز بر میزان توجه و تاکید بر آن در برنامه ریزی های روستایی و منطقه ای افزوده می شود. گردشگری روستایی گستره ای فراگیر از فعالیت ها، خدمات و تسهیلات را شامل می شود که به وسیله ی روستاییان برای تفریح، استراحت، جذب و نگهداشت گردشگران در نواحی روستایی صورت می گیرد و می تواند گردشگری کشاورزی، گردشگری مزرعه، گردشگری طبیعی، گردشگری فرهنگی، گردشگری جنگل و اکوگردشگری را نیز در بر داشته باشد. بنابراین بخش توریسم به عنوان بخشی مولد در زمینه ی کسب درآمد و ایجاد اشتغال، در اقتصاد کشورها نقش بسزایی دارد. به طوری که بسیاری از کشورها به صنعت پویای توریسم به عنوان منبع اصلی درآمد، اشتغال زایی، رشد بخش خصوصی و توسعه ی ساختارهای زیر بنایی نگاه می کنند. این صنعت در دهه های اخیر به سرعت در حال رشد بوده است و انواع متعدد آن، از جمله توریسم روستایی، اکوتوریسم و صنایع دستی که بیش تر نمونه های مربوط به محیط طبیعی و روستا هستند نیز، از اقبال و توجه بسیاری برخوردار شده اند. توسعه ی پایدار گردشگری روستایی، به مثابه ی بخشی ارزشمند و روبه پیشرفت در زمینه های اقتصادی مطرح است و در زمینه های سرمایه گذاری، با توجه به دست رس بودن منابع، پایین بودن قیمت ها و کوچک بودن طرح ها در مقایسه با دیگر طرح ها ی گردشگری، خطرات و هزینه های کمتری دارد.
شهرستان خشکبیجار در قسمت شمال شرقی شهرستان رشت واقع شده است و شامل دو دهستان می باشد که هر دهستان شامل روستاهای بسیاری می باشد. شهرستان خشکبیجار دارای جاذبه های طبیعی فراوانی مانند ساحل حاجی بکنده، رودخانه های متعدد علی الخصوص رودخانه ی بزرگ گیشه دمرده، شالیزارهای سرسبز، باغات و جنگل ها و پارک های تفریحی می باشد و همین جاذبه ها گردشگران شهری بسیاری را جذب خود می کند. علاوه بر جاذبه های طبیعی این شهرستان دارای جاذبه های مذهبی مانند مساجد قدیمی، بقعه های متبرکه می باشد که مسافران بسیاری برای زیارت به بقعه می روند. شهرستان خشکبیجار دارای توان های اقتصادی از جمله کشاورزی، دامپروری، صیادی و … می باشد. روستاهای خشکبیجار به دلیل محدودیت منابع تولیدی و ملاحظات زیست محیطی از توان های کمی در سرمایه گذاری کشاورزی و صنعتی برخوردارند و گاه نمی توان بیش از آنچه که امروزه در استفاده از منابع انجام می گیرد اقدامی صورت داد از این روست که فعالیت گردشگری در مناطق روستایی شهرستان خشکبیجار به عنوان راهگشای مشکلات اقتصادی مطرح شده است. توسعه و رشد گردشگری روستایی اغلب با سهمی که در اصلاح اجتماعی و اقتصادی مناطق روستایی دارد متناسب است.گردشگری می تواند راه حل بسیاری از مشکلاتی باشد که کشاورزان و دامداران شهرستان خشکبیجار با آن روبه رو هستند.
شهرستان خشکبیجار از لحاظ گردشگری در موقعیت مناسبی قرار دارد و گردشگران زیادی را جذب خود کرده است اما برای هرچه بهتر شدنتوسعه ی گردشگری در شهرستان خشکبیجار مسئولین دولت باید به حمایت آن بپردازند.گردشگری روستایی در شهرستان خشکبیجار تاثیرات بسیار مفیدی را بر جای گذاشته است که به پاره ای از موارد اشاره می کنم:

۱ ) ایجاد اشتغال و منبع درآمدزایی
۲ ) ایجاد اشتغال برای جوانان و جلوگیری از مهاجرت آنان
۳ ) توسعه ی زیرساخت ها و خدمات موجود در شهرستان خشکبیجار
۴ ) تبادل فرهنگ بین روستاییان و گردشگران
۵ ) باعث آبادی روستاها
۶ ) توسعه ی صنایع دستی شهرستان خشکبیجار
علاوه بر اثرات مثبت گردشگری روستایی در شهرستان خشکبیجار اثرات منفی نیز وجود دارد که مهمترین آنان عبارتند از: تخریب محیط زیست طبیعی توسط گردشگران، آلوده سازی اماکن عمومی و بی توجهی برخی از مسئولین نسبت به آلودگی و تخریب محیط به طور کلی اگر گردشگری روستایی بخواهد به پایداری برسد و نقش مثبتی را در زندگی مردم روستایی ایفا کند نیازمند مدیریت محیط زیست، مشارکت محلی، قوانینی صریح و محکم، بازاریابی پایدار و برنامه ریزی واقع بینانه است تا ایجاد و رونق اشتغال بیش تر در مناطق روستایی آسان شود و راه توسعه ی کلی و توسعه ی روستایی را هموار نمود. اکنون می خواهیم نقش مدیریت جهانگردی را در توسعه ی گردشگری روستایی مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم: اگر به بهانه ی حفظ محیط طبیعی، مردم از بهره برداری از منابع طبیعی محروم شوند، این امر احتمالا به معنای از دست رفتن فرصت های درآمدساز است. اگر حفظ منابع طبیعی و محیط زیست موجب حذف درآمد ها شود، باید به نحوی خسارت وارد آمده به جمعیت محل را جبران کرد. شاید مدیریت جهانگردی و گردشگری قادر باشد این جبران خسارت را به شیوه های مختلف امکان پذیر کند. مدیریت جهانگردی قابل است شغل و هم چنین فرصت های تهیه و تدارک محصولات و خدمات مختلف را فراهم آورد. مدیریت جهانگردی قادر است کانون توجه را به مسایل مهم محیط طبیعی معطوف کند و پایه گذار طرح هایی باشد که موجب حفظ و حراست از محیط طبیعی شوند. به عنوان مثال:
۱) مدیریت می تواند توجه عموم را به جاذبه های تاریخی و باستانی جلب کند و برای حفظ و مرمت آن ها، با کمک علاقه مندان به این جاذبه ها، صندوقی را ایجاد نماید.
۲) مدیریت می تواند جریانی از رفت و آمد را به مناطق زیبا و جذاب ایجاد نماید و با فشار بر آن ها، صندوقی را برای حمایت و مدیریت این مناطق ایجاد و دایر کند.
۳) جهانگردی و گردشگری نیاز به حفظ و حمایت از مناطق جنگل کاری شده دارد و زمین های مرطوب ( تالاب) را پر رنگ و برجسته می کند و موجب ایجاد صندوق های تامین مالی برای ایجاد پارک ها و مناطق حفاظت شده ی ملی می شود.
۴) تاسیسات جهانگردی اغلب می توانند الگوهای جدید مصرف و صرفه جویی انرژی را به جامعه ی محلی معرفی کنند.
یکی از اهداف مدیریت جهانگردی مطلع ساختن جهانگردان و گردشگران از اطلاعاتی مانند:۱) چگونه باید با شرایط محلی سازگار شد؟ ( مد لباس، مسایل بهداشتی، آب آشامیدنی)
۲) چگونه باید راه خود را پیدا کرد؟ ( نقشه ها، مسیرها، تورهای پیاده روی)
۳) چگونه باید رفتار کرد؟ ( هنجارهای فرهنگی و دستورالعمل های هنجاری)
۴) کجا می توان اقامت کرد؟
۵) از چه چیزی می توان دیدن کرد؟( مکان های دیدنی، موزه ها، خط ساحلی)
۶) چه کاری انجام دهند؟ ( ورزش، مراکز و تسهیلات تفریحی و سرگرمی)
۷) چه چیزهایی می توان خرید؟ ( صنایع دستی و یادگاری ها، خوراکی و آشامیدنی، پارچه وکالای محلی)
۸) چگونه می توان مسافرت کرد؟ ( اتوبوس، قطار، اتومبیل کرایه، خدمات هوایی داخلی)

پیشنهادها
۱) استفاده از شیوه های مدرن و به هنگام تبلیغاتی برای معرفی جاذبه های گردشگری شهرستان خشکبیجار و همچنین شرکت در نمایشگاه های سیاحتی و ایجاد زمینه های لازم برای ارائه ی اطلاعات صحیح به مشتاقان سفر به شهرستان خشکبیجار
۲ ) فعال سازی دستگاه های امنیتی و انتظامی در جهت حفاظت از جان و مال گردشگران
۳ ) شناسایی مکان های مناسب برای ایجاد سایت های اقامتی در آینده
۴ ) حفظ و نوسازی میراث فرهنگی ، محیط زیست و منابع طبیعی
۵ ) مشارکت عمومی در فعالیت های مرتبط با توسعه ی گردشگری
۶ ) دایر نمودن فروشگاه های عرضه ی محصولات بومی در مناطق گردشگری خشکبیجار
۷ ) ایجاد آمادگی و پذیرش جامعه ی روستایی به منظور درک حضور گردشگران روستایی و برقراری ارتباط متناسب و شایسته با آن ها

منابع و مآخذ
۱) نصیری مقدم، منوچهر، (۱۳۸۴) بررسی گردشگری روستایی در شهرستان رودبار، پایان نامه ی کارشناسی ارشد
۲) شارپلی، جولیا، ( ۱۳۸۰) گردشگری روستایی، ترجمه ی منشی زاده و نصیری، نشر منشی
۳) محمودی نژاد، هادی، ( ۱۳۸۶) بررسی جایگاه برنامه ریزی توریسم در توسعه ی پایدار روستایی، فرصت ها و چالش ها، مسکن و انقلاب
۴) مرادنژاد، همایون، (۱۳۸۱) ماهنامه ی اجتماعی- اقتصادی جهاد، خرداد و تیر ماه، شماره ی ۲۵۰-۲۵۱
۵) بمانیان، محمدرضا، (۱۳۸۸) مبانی برنامه ریزی و توسعه ی گردشگری روستایی، انتشارات هله
۶) داس ویل، راجر، (۱۳۸۶) مدیریت جهانگردی، ترجمه ی اعرابی، دفتر پژوهش های فرهنگی
۷) قادری، اسماعیل،( ۱۳۸۲) نقش گردشگری روستایی در توسعه ی پایدار، پایان نامه دکتری
۸) اقبالی، ناصر، مقاله ی مدیریت گردشگری روستایی و نقش آن در توسعه ی روستایی،(۱۳۸۹) ص ۵۲
۹) سقایی، مهدی، (۱۳۸۹) گردشگری، انتشارات سمت
۱۰) رضوانی ، محمدرضا، ( ۱۳۸۷) توسعه ی گردشگری روستایی با رویکرد گردشگری پایدار، انتشارات دانشگاه تهران
۱۱) عظیمی، ناصر، ( ۱۳۸۸) جغرافیای انسانی و اقتصادی گیلان، دانشنامه ی فرهنگ و تمدن گیلان
۱۲) پندی، کیوان،( ۱۳۸۷) رشت در آیینه ی تاریخ، انتشارات کتیبه ی گیل
۱۳) زنده دل، حسین، ( ۱۳۸۴) راهنمای گردشگری روستایی ایران ۴، نشر ایرانگردان

نگارش: سپیده رجبی کارشناس مدیریت جهانگردی

منبع:وبلاگ خانم مریم واقف guilanview.blogfa.com

گردآوری مطلب :سایت کرکان بندرانزلی