کاهو : Lettuce

نام علمی : Lactuca sativa

آیا می دانید که کاهو یکی از قدیمی ترین سبزیجات دنیا است!

منشاء این گیاه آسیای مرکزی و کشور هندوستان است . طبق مدارک موجود این گیاه از ۶۰۰ سال قبل از میلاد مسیح در ایران مصرف می شده است و یک قرن قبل از میلاد مسیح به روم راه یافته است و جزو غذاهای مهم برای رومیان بوده است. همچنین کریستف کلمب تخم این گیاه را به دنیای جدید برده است.

کاهو گیاهی است یک ساله ، دارای برگ هایی پهن و دراز به رنگ سبز روشن و با طعمی کمی شیرین.

حدود ۱۶ نوع مختلف از کاهو در ایران و سایر کشورها کشت می شود و روی هم رفته دو دسته کاهو وجود دارد.

۱– کاهوی پرورشی و اهلی که در سالاد استفاده می شود که کاهوی گرد Head Lettuce و کاهوی ایرانی Romano Lettuce از انواع مهم آن است.

۲– کاهوی وحشی یا کاهوی خودرو .

اصولا” کاهوی ایرانی از نظر مواد غذایی از کاهوی گرد بهتر است . کاهو پیچ ارزش غذایی چندانی ندارد ، زیرا دارای مقدار زیادی الیاف است که تولید گاز و نفخ در معده می نماید.
ترکیبات شیمیایی کاهو

در صد گرم کاهوی ایرانی مواد زیر موجود است:

انرژی : ۱۸ کالری

آب : ۹۴ گرم

پروتئین : ۱.۲ گرم

مواد نشاسته ای : ۰.۱ گرم

کلسیم : ۶۵ میلی گرم

فسفر : ۲۵ میلی گرم

آهن : ۱.۵ میلی گرم

چربی : ۰.۲ گرم

سدیم : ۱۰ میلی گرم

پتاسیم : ۲۵۰ میلی گرم

ویتامین A : 500 واحد

ویتامین B1 : 0.5 میلی گرم

ویتامین B2 : 0.08 میلی گرم

ویتامین B3 : 0.4 میلی گرم

ویتامین C : 10 میلی گرم

ارسنیک : ۰.۰۲ میلی گرم

اسید اگزالیک : ۰.۰۰۳ میلی گرم

کاهو همچنین دارای مواد معدنی نیکل ، کبالت ، سولفور و مس می باشد.

سایر مواد شیمیایی کاهو عبارتند از : لاکتو کاروم Luctucarum ( که ماده ای است مخدر و خواب آور و مسکن) ، موم ، رزین، اسید مالیک و اسید سوکسی نیک .

لازم به توضیح است که برای تهیه ماده مخدر لاکتو کاروم به ساقه کاهوی رسیده شکاف هایی وارد می کنند ، که ماده غلیظ سفید رنگی از آن خارج می شود که دارای طعمی تلخ است. اگر این ماده مدتی روی ساقه بماند و خشک شود ، سفت می شود و به رنگ قهوه ای در می آید که بویی مانند تریاک دارد. از لاکتوکاروم بعنوان داروی خواب آور و مسکن استفاده می شود همچنین در چشم پزشکی برای گشاد کردن مردمک چشم از آن استفاده می شود.

از کاهو همچنین ماده ای به نام تریداس Thridace گرفته می شود که مسکن و ضد درد است.

برای تهیه این ماده ساقه کاهوی رسیده را تکه تکه می کنند و شیره آن را با فشار خارج می سازند ، سپس این شیره را حرارت می دهند تا در اثر حرارت مواد آلبومینی آن منعقد شود ، در نتیجه ماده ای صاف بدست می آید . این مایع را تحت درجه حرارت کم و در خلاء حرارت می دهند که تریداس بدست می آید . این مایع را می توان خشک کرد و بصورت پودر در آورد .

خواص دارویی کاهو

کاهو از نظر طب سنتی ا یران سرد و مرطوب است.

گیاه سبز کاهو حاوی روغن های گیاهی و هورمون های صاف کننده رگها می باشد که این هورمونها ، رفع کننده چربی و کلسترول رگها بوده و از بیماری های عروقی جلوگیری می کند. همچنین به دلیل اینکه کاهو مقدار زیادی سیلیس دارد رگها را پاک کرده و از بسته شدن آنها جلوگیری می نماید.همچنین کاهو دارای آنزیم های گوارشی مختلف مثل پروتئاز ، سلولاز و لیباز طبیعی است لذا دارای اثرات مهمی در گوارش غذا نیزهست .

۱– کاهو تمیز کننده خون است.

۲– کاهو دارای آهن است و خون ساز می باشد.

۳– ضد تورم است.

۴– کاهو خواب آور است و آرام بخش . آنهایی که نمی توانند بخوابند ، با خوردن کاهو و یا آب کاهو یک ساعت قبل از رفتن به رختخواب ، خواب عمیقی خواهند داشت.
۵– کاهو ملین و ادرار آور است . اشخاصی که یبوست دارند بهتر است هر روز کاهو بخورند.

۶– کاهو برای ضعف اعصاب مفید است.

۷– خوردن کاهو برای مالیخولیا مفید است.

۸– کاهو کبد را تمیز می کند و برای درمان یرقان به کار می رود.

۹– خوردن کاهو با سرکه و سکنجبین ، اشتها آور است.
۱۰– کاهو اثر ضد تشنج دارد.

۱۱– درد معده را تسکین می دهد.

۱۲– کاهو قوای جنسی را تقویت می کند.

۱۳– برای برطرف کردن درد سینه کاهو را بپزید و بخورید.

۱۴– کاهوی پخته برا افزایش شیر مادران شیرده مفید است.

۱۵– کاهو ورم غدد لنفاوی را برطرف می کند.

خواص تخم کاهو

تخم کاهو از نظر طب سنتی ایران سرد و خشک است.

۱– تخم کاهو مخدر و خواب آور است.

۲– خوردن تخم کاهو سرماخوردگی را برطرف می کند.

۳– تخم کاهو برای رفع درد سینه مفید است.

۴– خوردن تخم کاهو برای دستگاه ادراری مفید است و آنهایی که ادرارشان قطره قطره خارج می شود برای رفع مشکل باید تخم کاهو بخورند ( حدود ۱۰ گرم در روز)

مضرات کاهو

اگر در خوردن کاهو افراط نکنید ، این گیاه به هیچ وجه مضر نیست . زیاده روی در خوردن کاهو باعث کم شدن قدرت جنسی ، فراموشی و کم شدن حافظه ، ضعف دید چشم و نفخ شکم می شود.

برای برطرف کردن این عوارض می توان کاهو را با نعنا ، کرفس و زیره میل کرد.

گردآورنده: سایت کرکان بندرانزلی (www.karkan.ir)

منبع:salamatzendegi.persianblog.ir/