استاد صادق بریرانی یکی از پیشکسوتان طراحی گرافیک نوین ایران است. او سال۱۳۰۲ در بندر انزلی متولد شد و پس از طی تحصیلات ابتدایی و متوسطه در رشت و انزلی، در ۱۳۲۳ دیپلم دوره دوم دبیرستان را اخذ کرد. در آن زمان با معلم عارف مسلکی به نام “امیرهوشنگ زرین‌کلک” که در جوانی از مریدان میرزاکوچک خان جنگلی بوده ، آشنا می‌شود. او که تجربه نقاشی را از قبل داشت در اثر آشنایی با معلم و مرادش در کار نقاشی جدی‌تر شده و آب‌رنگ و رنگ‌روغن را از زرین‌کلک فرامی‌گیرد.
بریرانی علیرغم توصیه معلمش که گفته بود:”نقاشی را دنبال نکن، چون به فقر می‌افتی و مرا نفرین می‌کنی” ، در سال ۱۳۲۶ وارد دانشکده هنرهای زیبا می‌شود. آنجا با “سهراب سپهری” ، “منوچهر شیبانی” ، “بهجت صدر” و چند هنرمند دیگر هم‌کلاس می‌شود. او پس از پایان دوره دانشگاه در ۱۳۳۱ لیسانس نقاشی را دریافت می‌کند و بعد از آن بعنوان رییس اداره هنر گرافیک، در وزارت فرهنگ و هنر ، فعالیتش را ادامه می‌دهد. این اداره در آن هنگام ۱۲ کارمند داشت ، از جمله گنجینه ، امیرخانی ، منوچهر معتبر، مسعود عربشاهی ، جواهرپور ، اسفندیاری ، فروزی ، ماطاوسیان ، کازرونی ، سمیعی و اسفندیار احمدیه. کار در این اداره بصورت تیمی انجام می‌شد که سرپرستی آنها با بریرانی بود و این شیوه کار تیمی تا سال‌های بازنشستگی او ادامه داشت. استاد درباره تقسیم‌بندی کارهای این اداره می‌گوید: ” کارهای خوشنویسی اداره را به امیرخانی و جواهرپور می‌دادم ، کارهای چاپ سیلک را به گنجینه می‌سپردم و کارهای گرافیک و طراحی را به عربشاهی ، معتبر و اسفندیاری. یک شاخه دیگر هم داشتیم به اسم “مکانیکال دراوینگ” که طرح‌های هندسی را انجام می‌داد و ” ماطاوسیان ” این کار را می‌کرد. او شابلون‌های مخصوصی داشت که با آنها کارهای کالیگرافی لاتین را هم انجام می‌داد. ” اداره هنر گرافیک ، بعد از وقایع ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ و تعطیلی اغلب نشریات ، توسط عباس توفیق در وزارت فرهنگ و هنر ، تاسیس و خودش نخستین مدیر کل آن می‌شود.
صادق بریرانی برای ادامه تحصیل به آمریکا می‌رود که در ۱۳۳۸ مدرک فوق لیسانس گرافیک را از دانشگاه ایندیانا دریافت می‌کند و به کشور بازمی‌گردد. پس از بازگشت و با مرور آثارش ، متوجه می‌شود که ناخواسته ، با قلم دست‌ساز ویژه‌اش فیگوراتیو و طبیعت‌‌گرایانه کار می‌کند. این قلم ، رنگ را در خود نگه نمی‌‌داشت و او مجبور بود تاس رنگ را در دست بگیرد، با قلم حرکت کند و سریع بنویسد و طرح کند. بریرانی در طی سال‌ها ، با این قلم آثار فراوانی خلق کرد و به نوشته‌ها، کلمات ، شعرها و جملات قصار ، روحیه عرفانی و آسمانی بخشید.
در ۱۳۳۹ برای تکمیل مطالعات هنری‌اش عازم اروپا می‌شود و در پاریس ، لندن ، رم و مونیخ هدفش را پی‌می‌جوید. او در سال ۱۳۶۰ بازنشسته و پس از آن برای تدریس به دانشکده هنرهای زیبا ، دانشگاه آزاد و الزهرا دعوت می‌شود.
آثار استاد در نمایشگاه‌ها و جشنواره‌های فراوانی به نمایش درآمده و منتقدان و هنرمندان را به تحسین واداشته است. از جمله میشل تاپیه ، منتقد و تئوریسین فرانسوی ، در توصیف نمایشگاه بریرانی در پاریس چنین می‌نویسد: ” در زمانى که هرج و مرج هنرى به بسیارى از طراران امکان مى‌دهد سبک‌‌سرانه ما را به مسایل کاذب تصویر و سادگى مجعول هندسی دروغین و ساده‌لوحانه فریب دهند، مایه خوشبختى است که افرادى اصیل با آفرینش بسیار پیچیده خود ، که ذات تلطیف‌کننده هنر را به ما عرضه مى‌کند، هم خود به کمال هنرى دست مى‌یابند و هم موجب کمال در هنر مى‌شوند. بریرانی در این درجه از هنر والا، اطمینان‌بخش‌ترین قضایای کیفی را در برابر ما می‌نهد و از هنرمند واقعی و هنرمندی که خواهد بود، جز این انتظاری نداریم. “
استاد بریرانی در چند بی‌ینال جهانی گرافیک ، عضو هیات داوران بوده از جمله بی‌ینال برونو (۱۳۵۵) و بی‌ینال گرافیک ایران (۱۳۷۱).
آثار او در نمایشگاه‌ها و جشنواره‌های مختلف نیز حضور داشته است ، نظیر نگارخانه بورگز(تهران- ۱۳۴۸- ۱۳۴۴-۱۳۴۳)، بى‌ینال تهران (۱۳۴۶- ۱۳۴۳) ، پنجمین نمایشگاه بین‌المللى دهلى نو (۱۳۴۴) ، نخستین جشن هنر شیراز (۱۳۴۵) ، بیست و پنج سال هنر ایران (تهران ـ۱۳۴۶) ، دانشگاه کلمبیا (نیویورک – ۱۳۴۷)، بی‌ینال گرافیک برونو (۱۳۴۹-۱۳۵۳-۱۳۵۱-۱۳۵۷-) ، نمایشگاه انفرادى در نگارخانه سیروس (پاریس – ۱۳۵۳-۱۳۵۰-۱۳۵۶-) ، بی‌ینال پوستر ورشو (۱۳۵۳-۱۳۵۱-۱۳۵۵- ۱۳۵۷) ، کنفرانس بین‌المللى طراحى آسپن ( کلرادو -۱۳۵۲) ، نگارخانه شهرک بین‌المللى هنر (پاریس – ۱۳۵۳) ، نگارخانه بل‌شاس (پاریس ـ ۱۳۵۴-۱۳۵۷)، گالری مونژرون (پاریس – ۱۳۵۴) ، نمایشگاه انفرادى در تهران‌گالرى (تهران – ۱۳۵۴) ، نخستین جشنواره هنر تهران(۱۳۵۴) ، نگارخانه ماتیاس‌فلس (پاریس- ۱۳۵۵)، انجمن ایران و آمریکا (تهران – ۱۳۵۵) ، چهارمین نمایشگاه بین‌المللى هنر معاصر (پاریس- ۱۳۵۶) ، نگارخانه ستانتریون (لیل، فرانسه – ۱۳۵۶) ، نگارخانه آتلیه ۲ (پاریس- ۱۳۵۷)، مرکز بورف‌لادفانس۲ (پاریس – ۱۳۵۷) ، نگارخانه آنتار (مونیخ- ۱۳۵۷) ، نمایشگاه بین‌المللى ۷۸ (بال ، سوییس – ۱۳۵۷) ، نمایشگاه بین‌المللى فلیک‌بولر (آلمان ـ ۱۳۵۷) ، نمایشگاه “هنر زنده در پاریس”(۱۳۵۸) ، نمایشگاه بین‌المللى پوستر کلرادو (دانشگاه کلرادو – ۱۳۵۸) ، نمایشگاه انفرادى در نگارخانه سیحون (تهران ـ ۱۳۶۹- ۱۳۶۸- ۱۳۷۲) ، نخستین دوسالانه هنر ایران (تهران ـ ۱۳۷۰)، نمایشگاه انفرادى در نگارخانه فردریک‌اسپرات (سن‌هوزه ، کالیفرنیا – ۱۳۷۳).
همچنین آثار استاد بارها در نشریات بین‌المللی منتشر شده است ، از جمله “گرافیس” سالیانه (۱۳۴۷- ۱۳۴۹ ـ ۱۳۵۰ – ۱۳۵۳ – ۱۳۵۴) در زوریخ سوییس و “مدرن پاب‌لیستی” (۱۳۵۸) لندن.
منتقدان هنر هم درباره آثار استاد ، بسیار نوشتند: مجله آماتوردار (پاریس – ۱۳۵۳) ، لوموند (پاریس – ۱۳۵۳ ) ، مجله پرویکت (۱۳۵۵) ، آر اینترنشنال ( پاریس – ۱۳۵۶) ، کونسانس دزار (پاریس – ۱۳۵۶) ، مجله مترو (آمریکا – ۱۳۷۳).
صادق بریرانی اکنون مقیم آمریکاست.
منبع: سایت رسم
